پایگاه خبری فولاد ایران - فایننشال تایمز در گزارشی تازه به بررسی نقش ابزارهای هوش مصنوعی، بهویژه ChatGPT، در مواجهه افراد با بحران میانسالی پرداخته است؛ بحرانی که معمولاً در میانه عمر و همزمان با بازنگری در هویت، مسیر شغلی، روابط و معنای زندگی بروز میکند.
در این گزارش، هنری منس، نویسنده فایننشال تایمز، تجربه شخصی خود از گفتوگو با ChatGPT را روایت میکند؛ تجربهای که نشان میدهد میلیونها نفر در سراسر جهان از این ابزار نه فقط برای کار و آموزش، بلکه برای صحبت درباره دغدغههای عمیق شخصی و احساسی استفاده میکنند. به گفته او، ChatGP برای برخی کاربران به نوعی «مشاور همیشهدردسترس» تبدیل شده است.
بحران میانسالی معمولاً با احساس نارضایتی، اضطراب نسبت به آینده، پشیمانی از تصمیمات گذشته و تردید درباره ارزشها و اهداف زندگی همراه است. در چنین شرایطی، گفتوگو با یک ابزار هوش مصنوعی که بدون قضاوت پاسخ میدهد و همواره در دسترس است، میتواند به افراد کمک کند افکار خود را منظمتر ببینند و از زاویهای تازه به مسائلشان نگاه کنند.
نویسنده گزارش تأکید میکند که پاسخهای ChatGPT اغلب لحنی آرام، همدلانه و تأملبرانگیز دارند. این ابزار بهجای ارائه نسخههای قطعی، سعی میکند با طرح پرسشهای باز و یادآوری طبیعی بودن تردیدها در میانه زندگی، به کاربر کمک کند احساساتش را بهتر درک کند. همین ویژگی باعث شده برخی کاربران تجربه گفتوگو با هوش مصنوعی را «تسکیندهنده» توصیف کنند.
با این حال، فایننشال تایمز به محدودیتهای جدی این رویکرد نیز اشاره میکند. ChatGPT رواندرمانگر نیست و نمیتواند جایگزین مشاوره حرفهای شود. متخصصان سلامت روان هشدار میدهند که اتکای بیش از حد به هوش مصنوعی ممکن است افراد را از دریافت کمک تخصصی یا ارتباط انسانی واقعی دور کند. بهویژه در مواردی که بحران میانسالی با افسردگی شدید، اضطراب مزمن یا افکار آسیبزا همراه است، مراجعه به درمانگران دارای مجوز امری ضروری است.
در این گزارش همچنین به نگرانیهایی درباره وابستگی عاطفی به هوش مصنوعی و مسائل مربوط به حریم خصوصی دادهها اشاره شده است؛ موضوعاتی که با گسترش استفاده از ابزارهای گفتوگومحور بیش از پیش مورد توجه قرار گرفتهاند.
در جمعبندی، فایننشال تایمز نتیجه میگیرد که ChatGPT میتواند برای برخی افراد در دوره بحران میانسالی نقش کمکی و تکمیلی داشته باشد: ابزاری برای فکر کردن، نوشتن، پرسیدن و مرتب کردن احساسات. اما این کمک، جایگزین درمان حرفهای یا روابط انسانی عمیق نمیشود. به بیان دیگر، هوش مصنوعی میتواند نقطه شروع گفتوگو با خود باشد، نه پایان مسیر درمان.
منبع: فایننشال تایمز