پایگاه خبری فولاد ایران - در شرایطی که مدل رشد اقتصادی آسیا با فشارهای فزاینده ساختاری مواجه شده، هوش مصنوعی بهعنوان یکی از معدود گزینههای امیدوارکننده برای احیای رشد مطرح شده است. طبق گزارش ژاپن تایمز، تحلیلگران میگویند پیر شدن جمعیت، کاهش نیروی کار، افت بهرهوری و پیامدهای نابرابری و بلایای طبیعی، بنیانهای رشد این منطقه را به چالش کشیده است.
دو دهه پس از اوجگیری اقتصاد جهانی، این روند وارد دورهای از رشد کندتر شده است. افزون بر تنشهای ژئوپولیتیکی و تضعیف روابط تجاری ــ بهویژه میان آمریکا و چین ــ کشورهای آسیایی اکنون با مشکلات عمیقتری روبهرو هستند. سهم جمعیت بالای ۶۵ سال در آسیا که در سال ۲۰۲۳ حدود ۹.۸ درصد بود، تا سال ۲۰۵۰ تقریباً دو برابر خواهد شد و به ۱۸.۶ درصد میرسد. ژاپن و کرهجنوبی هماکنون در زمره «ابرپیر»ها قرار دارند و جمعیت چین نیز وارد مسیر کاهشی شده است.
هرچند کشورهایی مانند هند و برخی اقتصادهای جنوبشرقی آسیا هنوز از مزیت جمعیتی برخوردارند، اما این فرصت نیز بهسرعت در حال بسته شدن است. در چنین شرایطی، سیاستگذاران به فناوریهای دیجیتال و بهویژه هوش مصنوعی چشم دوختهاند تا کاهش نیروی کار را جبران و رشد بهرهوری را تقویت کنند.
کارشناسان، هوش مصنوعی را همانند برق یا اینترنت، یک «فناوری عمومی» میدانند که میتواند تولید، خدمات و نوآوری را متحول کند. برخی برآوردها حاکی از آن است که این فناوری میتواند رشد بهرهوری جهانی را طی دهه آینده سالانه بین ۰.۸ تا ۱.۳ واحد درصد افزایش دهد، هرچند دیدگاههای محتاطانهتری نیز وجود دارد.
با این حال، اثرات اقتصادی هوش مصنوعی در کوتاهمدت ممکن است محدود یا حتی منفی باشد. هزینههای بالای استقرار، آموزش نیروی انسانی و ادغام این فناوری میتواند به پدیدهای موسوم به «منحنی J بهرهوری» منجر شود؛ وضعیتی که در آن بهرهوری ابتدا افت کرده و سپس در بلندمدت افزایش مییابد. افزون بر این، منافع اولیه احتمالاً در اختیار تعداد محدودی از شرکتها و بخشهای پیشرو قرار خواهد گرفت.
توانایی کشورها برای بهرهبرداری از هوش مصنوعی نیز در آسیا یکسان نیست. طبق شاخص آمادگی هوش مصنوعی صندوق بینالمللی پول، اقتصادهای پیشرفتهای مانند ژاپن، استرالیا و سنگاپور از نظر زیرساخت دیجیتال، مقررات و سیاستهای بازار کار شرایط بهتری دارند. اقتصادهای بزرگ نوظهور مانند چین، هند و اندونزی نیز عملکردی بالاتر از میانگین دارند، در حالی که کشورهای کمدرآمدی نظیر بنگلادش و کامبوج عقب ماندهاند.
تحلیلگران تأکید میکنند که برای تبدیل هوش مصنوعی به موتور رشد پایدار، کشورهای آسیایی باید همزمان روی توسعه مهارتها، آموزشهای دیجیتال و STEM، یادگیری مادامالعمر، و اصلاحات ساختاری بازار کار سرمایهگذاری کنند. همچنین گسترش تحقیق و توسعه، زیرساخت دیجیتال قابل اعتماد، چارچوبهای نظارتی اخلاقمحور و حمایت از نوآوری و استارتاپها ضروری است.
در جمعبندی، آینده رشد آسیا تا حد زیادی به نحوه بهرهگیری این منطقه از هوش مصنوعی بستگی دارد. اگر این فناوری تنها در چند کشور یا بخش محدود متمرکز شود، شکافهای اقتصادی عمیقتر خواهد شد. اما در صورت استفاده فراگیر و هوشمندانه، هوش مصنوعی میتواند به ابزاری کلیدی برای ساخت اقتصادهایی تابآورتر، نوآورتر و فراگیرتر در آسیا تبدیل شود.
منبع: Japan Times