پایگاه خبری فولاد ایران - در مقالهای تازه منتشرشده در سایت خبری اویل پرایس، یکی از اساتید آکادمی نیروی دریایی آمریکا با عنوان «ترامپ میتواند از قطب شمال برای پایان دادن به جنگ اوکراین استفاده کند» به بررسی راهکارهایی پرداخته که ممکن است به پایان جنگ کمک کند. این مقاله توسط «ایل جی. گلدشتاین»، پژوهشگر مؤسسه مطالعات دریایی چین در کالج جنگ نیروی دریایی آمریکا نوشته شده است.
گلدشتاین معتقد است کلید پایان این جنگ در منطقه استراتژیک قطب شمال نهفته است. او میگوید برنامه اعلام شده ترامپ برای پایان سریع جنگ به نظر دور از دسترس میرسد و راهحلهای معمول مانند ارسال بیشتر تسلیحات به اوکراین یا افزایش تحریمها علیه روسیه چندان موفق نخواهند بود.
این استاد دانشگاه پیشنهاد میکند ترامپ با تغییر تاکتیک و وارد کردن موضوع رقابت قدرتها در قطب شمال به مذاکرات، میتواند روسیه را به پایان جنگ ترغیب کند. منطقه قطب شمال برای مسکو اهمیت حیاتی دارد چرا که مسیر دریایی شمالی (NSR) از دریای بارنتز در نزدیکی مرز نروژ تا تنگه برینگ میان چوکوتکا و آلاسکا، مسیر اصلی دسترسی به منابع گسترده داخلی روسیه در سیبری است.
گلدشتاین به منابع غنی قطب شمال اشاره میکند که شامل حدود ۹۰ میلیارد بشکه نفت و ۴۶ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی است؛ معادل تقریباً ۱۳ درصد نفت و ۳۰ درصد گاز کشف نشده جهان.
برای ترغیب روسیه به امتیازدهی، پیشنهاد شده است که آمریکا تحریمهای اعمالشده بر پروژههای توسعه مسیر دریایی شمال را لغو کند و اجازه دهد شرکتهای بزرگ حملونقل اروپایی مانند هاپاگ لوید و مرسک از این مسیر استفاده کنند. همچنین تشویق و حمایت از سرمایهگذاری غرب در منطقه قطب شمال میتواند جذابیت بیشتری برای مسکو ایجاد کند.
در این میان، روسیه بزرگترین کشور ذینفع در منطقه قطب شمال است که بیش از نیمی از خط ساحلی این منطقه را در اختیار دارد و به شدت در حال نظامیسازی آن است. کشورهای اروپایی شمالی و کانادا نیز در این رقابت نظامی فعال شدهاند.
جالب اینجاست که ترامپ، که پیشتر خواهان الحاق مناطقی مانند کانادا و گرینلند (وابسته به دانمارک) شده بود، ظاهراً علاقهمند به پیگیری این طرح است و حتی پیشنهاد کرده تحریمهای مربوط به پروژههای بزرگ روسیه در قطب شمال را در ازای پایان جنگ اوکراین بردارد.
این مسئله میتواند فرصتی بزرگ برای توسعه منابع غنی روسیه در قطب شمال و سیبری باشد؛ مناطقی که تقریباً ۲۵ درصد منابع صنعتی جهان از جمله نفت، گاز و فلزات کمیاب را در خود جای دادهاند. لغو تحریمها همچنین امکان استفاده روسیه از فناوری و سرمایهگذاری غرب را فراهم میکند.
قبل از آغاز جنگ اوکراین، شرکتهای بزرگ نفتی آمریکا مانند اکسون موبیل، شورون و کونوکو در حال همکاری برای توسعه این منابع بودند اما به دلیل تحریمهای آمریکا مجبور به ترک پروژهها شدند. اکنون بسیاری از این شرکتها خواستار بازگشت به پروژههای قطب شمال هستند و پوتین نیز اعلام کرده در صورت پایان جنگ، به بازگشت آنها خوشآمد خواهد گفت.
افزایش دسترسی شرکتهای آمریکایی به پروژههای قطب شمال میتواند علاوه بر توسعه منابع انرژی، باعث افزایش بهرهوری مسیرهای حملونقل تجاری در کوتاهترین مسیرهای جهان شود و تجارت جهانی را تسهیل کند.
هرچند ترامپ خود به تغییرات اقلیمی اعتقادی ندارد، اما حاضر است میلیاردها دلار برای سرمایهگذاری در این منطقه هزینه کند، چرا که کاهش یخها در قطب شمال فرصتهای تجاری و اکتشافی بیسابقهای را ایجاد کرده است.
با این حال، این طرح با موانع جدی مواجه است. اروپا که جنگ را تهدیدی نزدیکتر به خود میداند، همچنان از اوکراین حمایت میکند و پوتین نیز تاکید دارد که پایان جنگ فقط باید طبق خواستههای او باشد. خواستههای روسیه شامل خروج پایگاههای موشکی آمریکا از لهستان و رومانی، عدم ورود ناتو به اوکراین، کاهش ارتش اوکراین، پذیرش الحاق کریمه و پایان تحریمهاست.
از سوی دیگر، آمریکا خواستار توافق همکاری اقتصادی بلندمدت در حوزه انرژی، منابع طبیعی، زیرساختها، هوش مصنوعی، استخراج معادن کمیاب در قطب شمال و دیگر زمینههای مشترک است.
ترامپ که از ابتدا وعده پایان جنگ را داده بود و با حمایت طیف «اول آمریکا» و طرفدارانش روی این وعده حساب کرده، اکنون تحت فشار است تا نتیجهای حاصل کند؛ به همین دلیل دولت او در حال فشار بر دولت اوکراین برای پذیرش طرحی ۲۸ مادهای است که بخش زیادی از خواستههای روسیه را منعکس میکند و منتقدان آن را «لیست آرزوهای روسیه» مینامند.
سؤال اصلی این است که آیا این طرح یک تغییر واقعی در روند جنگ ایجاد خواهد کرد یا صرفاً یک پاسخ موقتی به مشکلی بلندمدت است.
منبع: Oilprice