پایگاه خبری فولاد ایران - با ادامه رشد ظرفیت انرژی خورشیدی در جهان، شرکتهای انرژی بیش از گذشته به دنبال توسعه پروژههای خورشیدی بدون تکیه بر زمینهای قابل کشت هستند. طبق گزارش اویل پرایس، بسیاری از شرکتها اکنون در حال بررسی مکانهای جایگزین برای نصب پنلهای خورشیدی هستند، مانند بیابانها، زمینهای کشاورزی و آبراهها. استفاده دوگانه از زمین به کاهش تأثیرات منفی زیستمحیطی پروژهها کمک کرده و این نوع پروژههای خورشیدی را پایدارتر میسازد.
سالها از شرکتهای انرژی به دلیل استفاده از زمینهای زراعی برای احداث مزارع خورشیدی انتقاد شده است؛ چرا که این زمینها میتوانند برای کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند. این موضوع باعث شده تا توسعهدهندگان انرژی به سمت سایتهای دو منظوره حرکت کنند که میتوانند پایداری محیطزیستی را تقویت کنند.
در چین، دولت پروژهای خورشیدی را در بیابان کوبوچی واقع در مغولستان داخلی اجرا کرده است. این پروژه بخشی از طرح ایجاد «دیوار بزرگ خورشیدی» است که قرار است انرژی کافی برای تأمین برق پکن تولید کند. این پروژه قرار است تا پایان دهه تکمیل شود و شامل توسعه نواری به طول ۴۰۰ کیلومتر و عرض ۵ کیلومتر با ظرفیت تولید ۱۰۰ گیگاوات خواهد بود. تاکنون حدود ۵.۴ گیگاوات از این ظرفیت نصب شده است.
بیابان کوبوچی منطقهای تقریباً خالی از حیات و دارای ۱۸,۶۰۰ کیلومتر مربع شنزار است. نزدیکی آن به مراکز صنعتی باعث شده محل مناسبی برای تولید انرژی پاک باشد. توسعهدهندگان امیدوارند که سایه پنلها تبخیر را کاهش داده و حتی امکان رویش علف یا کشت محدود محصولات را فراهم کند؛ اقدامی که میتواند به احیای پوشش گیاهی و حتی کاهش بیابانزایی از طریق کند کردن حرکت ماسهزارها کمک کند.
در ایالات متحده، ساخت نیروگاه خورشیدی ایوانپا در صحرای موهاوی کالیفرنیا در سال ۲۰۱۴، امیدهایی را برای توسعه خورشیدی در مناطق بیابانی ایجاد کرد. این نیروگاه بر پایه خورشیدی متمرکز (حرارتی) بنا شده بود که در آن زمان به عنوان فناوری پیشرو مطرح بود. اما بعداً به دلیل آسیب به حیاتوحش بیابانی مورد انتقاد شدید قرار گرفت. انتظار میرود این نیروگاه که بهطور مشترک توسط NRG Energy اداره میشود، از سال ۲۰۲۶ تعطیل شود، که این امر میتواند فضا را برای پروژههای خورشیدی جدید با فناوریهای پیشرفتهتر فراهم کند.
نوع دیگری از پروژههای خورشیدی که محبوبیت رو به رشد دارد، کشاورزی–خورشیدی (Agrivoltaics) است؛ یعنی نصب پنلهای خورشیدی بر زمینهای کشاورزی. این روش بهویژه در کشورهایی که زمین محدود دارند، مانند هلند، در حال گسترش است. 
در برخی پروژهها، پنلهای خورشیدی بر فراز کانالهای آب نصب میشوند، مانند پروژه نکسوس در دره مرکزی کالیفرنیا که با بودجه ۲۰ میلیون دلاری ساخته شده و ۱.۶ مگاوات برق تولید میکند. این پنلها نه تنها انرژی تولید میکنند، بلکه دمای پنلها را پایین نگه داشته و کارایی را افزایش میدهند و همچنین تبخیر آب را کاهش داده و از رشد جلبک جلوگیری میکنند — مزایایی که به ویژه در مناطق مستعد خشکسالی اهمیت دارند.
در سراسر جهان، پروژههای خورشیدی شناور روی دریاچهها و مخازن آب در حال افزایش است. ژاپن یکی از اولین کشورهایی بود که در این زمینه پیشگام شد. بزرگترین نیروگاه خورشیدی شناور ژاپن در سال ۲۰۱۹ پشت سد یاماکورا در استان چیبا ساخته شد که ۱۸ هکتار وسعت داشته و برق مورد نیاز حدود ۵۰۰۰ خانوار را تأمین میکند.
به طور کلی، توسعه پروژههای خورشیدی در مکانهای غیرمتع conventional میتواند هم پایداری زیستمحیطی انرژی خورشیدی را افزایش دهد و هم پذیرش اجتماعی و سیاسی پروژهها را بهبود بخشد. همچنین این روش میتواند کاربری دوگانه زمین و آب را ممکن سازد و به کاهش اثرات جانبی توسعه انرژی کمک کند.
منبع: Oilprice