پایگاه خبری فولاد ایران - بازار جهانی مس در سال ۲۰۲۵ با موجی از حوادث و اختلالات بی‌سابقه روبه‌رو شده است. طبق گزارش اویل پرایس، تازه‌ترین رویداد در ۸ سپتامبر رخ داد، زمانی که حدود ۸۰۰ هزار تن مواد مرطوب به چندین سطح از معدن گراسبرگ (Grasberg Block Cave) در پاپوا، اندونزی، سرازیر شد و منجر به توقف کامل فعالیت‌های زیرزمینی گردید. در این حادثه دو نفر جان خود را از دست دادند و شرکت فریپورت-مک‌موران (Freeport-McMoRan Inc.) ناچار شد وضعیت فورس ماژور (ناتوانی در انجام تعهدات قراردادی) اعلام کند.
معدن گراسبرگ، دومین معدن بزرگ مس جهان، بیش از ۳ درصد از عرضه جهانی مس را تأمین می‌کند. بر اساس ارزیابی‌ها، این حادثه نه تنها فروش سه‌ماهه پایانی ۲۰۲۵ را مختل می‌کند، بلکه بر عرضه سال ۲۰۲۶ نیز تأثیر شدیدی خواهد گذاشت. پیش‌بینی تولید سالانه از ۱.۷ میلیارد پوند مس به حدود ۳۵ درصد کمتر از مقدار قبلی کاهش یافته و انتظار نمی‌رود تولید کامل تا پیش از ۲۰۲۷ بازیابی شود.
حادثه گراسبرگ تنها یکی از مجموعه مشکلاتی است که امسال تولید جهانی مس را به بحران کشانده‌اند.
پیش از حادثه گراسبرگ، تا پایان اوت ۲۰۲۵ حدود ۴۹۷ هزار تن مس به دلیل اختلالات معدنی از چرخه تولید خارج شده بود. اما با اضافه شدن توقف گراسبرگ، اکنون تخمین زده می‌شود که بین سپتامبر ۲۰۲۵ تا پایان ۲۰۲۶ حدود ۶۰۰ هزار تن دیگر از تولید جهانی مس از بین برود.
این اختلالات در زمانی رخ داده که تقاضا برای مس به‌سرعت در حال رشد اس، به‌ویژه در صنایع الکترونیک، انرژی‌های تجدیدپذیر و مراکز داده. تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که ضعف زیرساخت‌های ایمنی و کمبود سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نو، آسیب‌پذیری زنجیره تأمین را آشکار کرده است.
طبق داده‌های Benchmark Mineral Intelligence و گلدمن ساکس، پیامد توقف گراسبرگ می‌تواند منجر به کسری ۴۰۰ هزار تنی در عرضه جهانی مس در سال ۲۰۲۶ شود. بانک سیتی (Citi) نیز هشدار داده است که اگر قیمت‌ها افزایش نیابند، در سال ۲۰۲۷ شکاف ۳۵۰ هزار تنی دیگری رخ خواهد داد.
گلدمن ساکس تخمین می‌زند که در نتیجه این حادثه، تولید جهانی مس در نیمه دوم ۲۰۲۵ حدود ۱۶۰ هزار تن و در سال ۲۰۲۶ حدود ۲۰۰ هزار تن کمتر از پیش‌بینی‌های قبلی باشد.
در پی حادثه گراسبرگ، قیمت آتی مس به ۱۰,۴۸۵ دلار در هر تن رسید — بالاترین سطح در ۱۵ ماه اخیر — که یادآور جهش ۱۲ درصدی قیمت‌ها پس از حادثه ال تنه‌ینته در شیلی است.
کارشناسان معتقدند بحران کنونی نقطه عطفی در ساختار عرضه جهانی مس است. ۲۰ معدن بزرگ جهان که ۳۶ درصد تولید جهانی را در اختیار دارند، همگی با چالش‌های زمین‌شناسی، فنی یا اجتماعی مواجه‌اند. در نتیجه، بازار جهانی در مسیر یک دوره چندساله کمبود عرضه قرار گرفته است.
در کوتاه‌مدت، افزایش قیمت‌ها محتمل است، اما در بلندمدت، تنها سرمایه‌گذاری در ایمنی، خودکارسازی و لجستیک پایدار می‌تواند مانع از تکرار چنین بحران‌هایی شود.
منبع: Oilprice