پایگاه خبری فولاد ایران- سال به سال، پژوهشها نشان میدهند که بسیاری از کشورهای جهان در رسیدن به اهداف انرژی تجدیدپذیر خود ناکام ماندهاند، زیرا با سرعت کافی از سوختهای فسیلی به سمت گزینههای سبز حرکت نمیکنند. تا آغاز سال ۲۰۲۵، هر ۱۹۷ کشور عضو سازمان ملل توافقنامه اقلیمی ۲۰۱۵ را امضا کرده بودند، اگرچه دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، خروج آمریکا از این توافق را اعلام کرده است. بیشتر کشورهای امضاکننده اهداف مشخصی برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و اقدامات دیگر برای محدود کردن گرمایش جهانی تعیین کردهاند. به گزارش اویل پرایس، اندیشکده انرژی Ember در پایان ژوئیه گزارشی منتشر کرد که پیشرفت اقدامات اقلیمی کشورها را ارزیابی میکرد. این گزارش با این جمله آغاز میشود که اگرچه ۱۳۳ کشور در نشست اقلیمی COP28 سال ۲۰۲۳ متعهد به سه برابر کردن ظرفیت انرژی تجدیدپذیر جهانی شدند، اما اقدامات سیاستی بسیاری از این کشورها با این تعهد همسو نبوده است. مطالعه Ember، اهداف ظرفیت تجدیدپذیر ملی برای سال ۲۰۳۰ در ۹۶ کشور و اتحادیه اروپا را بررسی میکند که در مجموع، ۹۷٪ از ظرفیت جهانی تجدیدپذیر، ۹۶٪ از تقاضای بخش برق و ۹۶٪ از انتشار گازهای بخش نیرو را به خود اختصاص میدهند.
حدود دو سال پیش، در COP28، ۱۳۳ کشور توافق کردند تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت انرژی تجدیدپذیر جهان را به ۱۱,۰۰۰ گیگاوات برسانند. با این حال، تا ژوئیه امسال، تنها هفت کشور غیرعضو اتحادیه اروپا اهداف ملی خود برای ۲۰۳۰ را بهروزرسانی کرده بودند—پنج کشور اهداف خود را افزایش و دو کشور آن را کاهش دادند. در اتحادیه اروپا نیز چند کشور برنامههای ملی انرژی و اقلیم (NECP) خود را طبق مهلت تعیینشده نهایی کردند. فرانسه و اسپانیا به ترتیب ۵ و ۱۹ گیگاوات به اهداف خود افزودند، اما آلمان و ایتالیا تغییری ایجاد نکردند. انتظار نمیرود کشورهای اتحادیه اروپا تا مهلت بعدی NECP در سال ۲۰۲۹ اهداف خود را بهروز کنند، زیرا تمرکز آن بر سال ۲۰۴۰ خواهد بود.
گزارش Ember نشان میدهد مجموع اهداف ملی در سطح جهانی فقط ۲٪ بالاتر از زمان COP28 است، یعنی ۷.۴ تراوات در مقایسه با ۷.۲ تراوات هدفگذاریشده در سال ۲۰۲۲. اگرچه این هدف دو برابر ظرفیت تجدیدپذیر جهان در سال ۲۰۲۲ است، اما هنوز فاصله زیادی تا هدف ۱۱ تراواتی سال ۲۰۳۰ که برای محدود کردن گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه سانتیگراد لازم است، دارد. در همین حال، ۹ کشور از ۲۰ کشور بزرگ تولید برق جهان هنوز اهداف خود را بهروزرسانی نکردهاند، از جمله چین، آفریقای جنوبی، کانادا، روسیه، ترکیه و ایالات متحده.
Ember میگوید افزایش اهداف ملی برای پیشبرد اهداف اقلیمی، تقویت امنیت انرژی و ترویج رشد اقتصادی حیاتی است. این اندیشکده تأکید میکند که اهداف بهروز، سیاستها و مشوقهای حمایتی را هدایت میکند، برنامهریزی را بهبود میبخشد و ریسکهایی مانند ظرفیت مازاد یا ازدحام شبکه را کاهش میدهد. در آستانه نشست COP30 در برزیل در نوامبر، احتمالاً کشورها به دلیل عدم اقدام کافی در راستای اهداف تعیینشده در COP28 و COP29 با انتقاد روبهرو خواهند شد، موضوعی که شاید آنها را به بهروزرسانی اهدافشان ترغیب کند.
یکی از نگرانیهای بزرگ اخیر در سطح بینالمللی، عقبگرد دونالد ترامپ از اقدامات اقلیمی ایالات متحده است. او سیاست اقلیمی «قانون کاهش تورم» دولت بایدن را «کلاهبرداری سبز جدید، احتمالاً بزرگترین کلاهبرداری تاریخ» نامید. از زمان روی کار آمدن در ژانویه، ترامپ عملاً جنگی علیه انرژیهای سبز به راه انداخته و بسیاری از پیشرفتهای دولت پیشین در حوزه اقلیم را با کاهش بودجه انرژیهای پاک و خودروهای برقی، تضعیف مقررات آلودگی هوا و سایر مسائل اقلیمی، و خروج مجدد آمریکا از توافق پاریس، لغو کرده است.
آمریکا تحت ریاستجمهوری بایدن به سرعت به یکی از رهبران جهانی در گذار سبز تبدیل میشد و دیگر کشورها، از جمله اتحادیه اروپا و بریتانیا، از آن الگوبرداری میکردند. اما تعهد ترامپ به سوختهای فسیلی و بیاعتنایی به انرژی بادی و خورشیدی، احتمالاً پیشرفت را در زمانی که تقاضای برق کشور به دلیل ساخت مراکز داده عظیم توسط شرکتهای فناوری رو به افزایش است، مختل خواهد کرد—امری که به افزایش انتشار گازهای گلخانهای در سالهای آینده منجر میشود.
در زمینه پیشرفت بینالمللی، هر پنج سال یک بار کشورهای عضو سازمان ملل باید از طریق فرآیند «بررسی جهانی» پیشرفت خود در اجرای توافق پاریس را ارزیابی کنند. نخستین گزارش این فرآیند که در سپتامبر ۲۰۲۳ منتشر شد، هشدار داد که «جهان در مسیر دستیابی به اهداف بلندمدت توافق پاریس نیست.» بیشتر دانشمندان اقلیم بر این باورند که تعهدات ملی به طور میانگین به اندازه کافی بلندپروازانه نیستند و با سرعت لازم اجرا نخواهند شد تا افزایش دمای زمین را به ۱.۵ درجه محدود کنند. بسیاری پیشنهاد میدهند که باید اقدامات بینالمللی فراتر از توافق پاریس انجام شود تا تأثیر معناداری بر تغییرات اقلیمی داشته باشد.
آلیس هیل، عضو ارشد اندیشکده شورای روابط خارجی در حوزه انرژی و محیط زیست، گفت: «توافق پاریس کافی نیست. حتی در زمان مذاکره نیز پذیرفته شده بود که کافی نیست. این فقط یک گام نخست بود و انتظار میرفت که با گذر زمان، کشورها با تعهدات بیشتری برای کاهش انتشار بازگردند.» این موضوع نشان میدهد که حتی اگر کشورها اهداف توافق پاریس را هم محقق کنند، باز هم باید اقدامات بیشتری در سطح بینالمللی برای تشویق گذار سبز جهانی و پاسخگو کردن دولتها در قبال اقدامات یا کمکاریهایشان انجام شود.
منبع: Oilprice