پایگاه خبری فولاد ایران-تصاویر زبالههای پلاستیکی که رودخانهها را مسدود میکرد، سواحل را میپوشاند و جان حیاتوحش دریایی را میگرفت، سه سال پیش رهبران جهان را بر آن داشت تا برای کاهش مازاد پلاستیک، روی یک معاهده جهانی کار کنند.
اما طبق گزارش نیوزویک، نوع دیگری از آلودگی پلاستیک وجود دارد که کمتر دیده میشود و به جو زمین آسیب میزند: حجم عظیم گازهای گلخانهای ناشی از تولید پلاستیک. به همین دلیل، مذاکرات این هفته در ژنو برای نهایی کردن معاهده پلاستیک، فرصتی مهم برای مقابله با تغییرات اقلیمی است.
پلاستیک و نفت مورد استفاده برای تولید آن، حدود ۵ درصد از کل انتشار گازهای گلخانهای صنعتی جهان را تشکیل میدهند، بیشتر از کل انتشار بخش هوانوردی. بدون اقدام، رشد مصرف پلاستیک این انتشار را بیشتر خواهد کرد و دستیابی به اهداف بینالمللی کاهش گرمایش را بسیار دشوارتر میسازد.
پابلو بلاسکو لادررو از مؤسسه غیرانتفاعی NewClimate میگوید: «کربنزدایی از بخش پلاستیک برای ماندن در محدودههای ایمن اقلیمی ضروری است.» او هشدار داد که ادامه روند فعلی تولید پلاستیک تا میانه قرن، میتواند بین ۲۶ تا ۳۱ درصد بودجه کربن باقیمانده جهان را مصرف کند.
یک معاهده جهانی پلاستیک میتواند همزمان چندین چالش زیستمحیطی را حل کند: کاهش گرمایش زمین، کاهش زبالههای اقیانوسی و کاهش میکروپلاستیکها در بدن انسان. اما این کار نیازمند غلبه بر مخالفت ثروتمندترین و قدرتمندترین منافع سیاسی جهان است.
آخرین دور مذاکرات به دلیل مخالفت چند کشور نفتخیز با محدود کردن تولید پلاستیک، بینتیجه ماند. بسیاری از ناظران نسبت به وضع محدودیت معنادار بدبین هستند.
پروفسور داگلاس مککالی از دانشگاه کالیفرنیا میگوید بدون مداخله جهانی، انتشار گازهای گلخانهای ناشی از پلاستیک تا ۲۰۵۰ به ۳.۳۵ گیگاتن خواهد رسید، معادل انتشار سالانه ۹۰۰۰ نیروگاه گاز طبیعی.
به گفته او، بهترین راه کاهش همزمان زباله و انتشار، ثابت نگه داشتن تولید پلاستیک در سطح سال ۲۰۲۰ است. همچنین الزام به استفاده از حداقل ۴۰ درصد پلاستیک بازیافتی در محصولات، میتواند انتشار را به شدت کاهش دهد، زیرا استفاده از مواد بازیافتی تا ۸۰ درصد انرژی و انتشار کمتری دارد.
نرخ جهانی بازیافت پلاستیک کمتر از ۱۰ درصد است و بازیافت به تنهایی بحران را حل نخواهد کرد. توماس کورمندی، مدیرعامل Elopak، که بستهبندیهای فیبری جایگزین بطریهای پلاستیکی تولید میکند، میگوید مصرفکنندگان به شدت خواهان کاهش مصرف پلاستیک هستند و این فشار اجتماعی میتواند مؤثرتر از معاهدات جهانی باشد.
ارتباط پلاستیک با صنعت نفت باعث شکلگیری بلوک سیاسی قدرتمندی شده که مانع معاهده قوی میشود. کشورهایی مانند روسیه و عربستان با محدودیت تولید پلاستیک مخالفت میکنند، زیرا پلاستیک بازار مهمی برای نفت و گاز در آینده است.
در مذاکرات ژنو، ۲۳۴ لابیگر صنعت نفت و شیمی حضور دارند که حتی از مجموع هیئتهای دیپلماتیک کل اتحادیه اروپا بیشتر است. فعالان هشدار میدهند که این روند مذاکرات را به بنبست میکشاند و ممکن است نتیجه نهایی، معاهدهای ضعیف یا بیاثر باشد.
منبع: Newsweek