پایگاه خبری فولاد ایران- «هیچ نشانی از اوج تقاضا برای نفت در افق دیده نمی‌شود»، این جمله را ماه گذشته هیثم الغیص، دبیرکل اوپک، در کانادا بیان کرد. او افزود: با رشد جمعیت جهانی، تقاضا برای نفت همچنان افزایش خواهد یافت و اوپک نیز در پاسخ، عرضه لازم را فراهم خواهد کرد. در واقع، اوپک اکنون وارد بازی بلندمدت شده است.
به گزارش اویل پرایس، یک ماه بعد، خبرگزاری رویترز گزارش داد که «نشانه‌هایی از تقاضای قوی، اثر افزایش فراتر از انتظار تولید اوپک‌پلاس برای ماه آگوست را خنثی کرده‌اند»، به‌ویژه در شرایطی که نگرانی‌ها درباره تعرفه‌های تجاری ترامپ مزمن شده‌اند. در واقع، پس از آن‌که اوپک‌پلاس اعلام کرد افزایش عرضه بیش از حد انتظار خواهد بود، قیمت نفت بالا رفت؛ زیرا همه تولیدکنندگان نمی‌توانند با سرعت کافی عرضه خود را افزایش دهند.
زمانی که اوپک‌پلاس برای اولین‌بار اعلام کرد که قصد دارد کاهش تولیدهایی را که در سال ۲۰۲۲ تصویب شده بود، به‌تدریج لغو کند، واکنش‌ها متفاوت بود. برخی این تصمیم را تلاش دوباره‌ای برای نابود کردن صنعت نفت شیل آمریکا دانستند. برخی دیگر گفتند سعودی‌ها، به عنوان بزرگ‌ترین کاهش‌دهنده تولید، دیگر چاره‌ای نداشتند، زیرا کاهش‌ها منجر به افزایش چشمگیر قیمت نشده بود. عده‌ای نیز مدعی شدند اوپک و به ویژه عربستان در تلاش هستند با آسیب زدن به برخی از بزرگ‌ترین حامیان مالی‌اش، ترامپ را خوشحال کنند. البته اوپک هیچ‌کدام از این تفسیرها را تأیید نکرده است.
واقعیت این است که اوپک در حال معکوس کردن سیاست کاهش تولید و افزایش عرضه نفت است، اما قیمت‌ها برخلاف پیش‌بینی‌های بسیاری از تحلیل‌گران انرژی سقوط نکرده‌اند، و این پیش‌بینی‌ها همچنان برای ماه‌های آتی ادامه دارند. البته، این پایداری قیمت دلایل دیگری هم دارد: از مذاکرات تجاری آمریکا و چین گرفته تا آتش‌سوزی‌های گسترده در کانادا، و همچنین تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا علیه روسیه. بی‌تردید، اوپک هم از این عوامل که قیمت را بالا نگه می‌دارند، ناراضی نیست، به‌ویژه اگر جای دکل‌های نفتی جدید آمریکا را بگیرند.
تحلیل‌گران معتقدند هدف اصلی اوپک از تحرکات اخیر، بازپس‌گیری سهم بازار است. پس از چند سال کاهش تولید و واگذاری بخشی از بازار، اکنون برخی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جهان می‌خواهند آن سهم را دوباره به دست آورند. این روند، زمان‌بر خواهد بود. فرانسیسکو بلانچ، رئیس تحقیقات کالا در بانک آمریکا، از آن به‌عنوان «جنگ قیمتی بلند و کم‌عمق» یاد کرده است. بلانچ در گفت‌وگو با بلومبرگ همچنین افزود که هدف اصلی، به‌ویژه برای سعودی‌ها، صنعت نفت شیل آمریکاست، صنعتی که اگرچه نسبت به گذشته مقاوم‌تر شده، اما به دلیل هزینه بالاتر، همچنان در برابر افت قیمت آسیب‌پذیر است.
ژئوپلیتیک به نفع اوپک
اوپک این بار حتی نیاز به تلاش زیاد هم ندارد، ژئوپلیتیک به کمکش آمده است. ماه گذشته، تنها با مطرح شدن احتمال تشدید تنش‌ها میان آمریکا و ایران، پس از تهدید وزیر دفاع ایران به حمله موشکی به پایگاه‌های آمریکا در صورت شکست مذاکرات، قیمت‌ها بلافاصله افزایش یافتند.
از سوی دیگر، تلاش کنگره آمریکا برای تصویب تحریم‌های جدید علیه بخش انرژی روسیه نیز باعث افزایش قیمت شد؛ بی‌آن‌که طرح اتحادیه اروپا برای توقف واردات فرآورده‌های نفتی تولیدشده از نفت خام روسیه بتواند تأثیر معکوسی بگذارد.
ضعف عرضه خارج از اوپک
عامل دیگری که در راستای تقویت جایگاه اوپک عمل می‌کند، کاهش کشفیات جدید خارج از اوپک است. به گزارش فایننشال تایمز در اواسط ژوئن، شرکت‌های بین‌المللی نفتی در سال‌های اخیر اکتشافات چندانی نداشته‌اند. طبق گزارشی از گلدمن ساکس، از سال ۲۰۲۰ تاکنون، متوسط اکتشافات جدید غیرشیل حدود ۲.۵ میلیارد بشکه در سال بوده است، فقط ۲۵٪ میانگین سالانه در سه سال پیش از آن. به بیان دیگر، همه صحبت‌ها درباره «اشباع بازار از سوی غیراوپک» شاید کمی زودهنگام بوده باشد، همان‌طور که پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) درباره اوج تقاضا نیز ممکن است بیش از حد خوش‌بینانه باشد.
IEA همواره در پیش‌بینی تقاضا برای نفت دیدگاهی بدبینانه داشته و بارها به افزایش فروش خودروهای الکتریکی (EV) استناد کرده است، حتی با وجود اینکه فروش EV در آمریکا در آستانه کاهش جدی قرار دارد. در اروپا، فروش به دلیل بازگشت یارانه‌ها افزایش یافته، اما مدت‌زمان پایداری این روند مشخص نیست. چین هم همیشه به‌عنوان رهبر بازار EV معرفی می‌شود، اما تقاضای نفت در این کشور همچنان رو به رشد است، هرچند بحث درباره اوج‌گیری تقاضا در آنجا نیز شدت گرفته است، حتی از سوی شرکت‌های نفت دولتی خود چین.
در چنین شرایطی، اوپک اساساً نیاز چندانی به اقدامات خاص ندارد و تنها باید صبر کند. صنعت نفت شیل آمریکا که به قیمت حساس است، سرعت خود را کاهش خواهد داد؛ کاهش اکتشافات، پتانسیل رشد شرکت‌های بزرگ نفتی را محدود می‌کند؛ و قیمت‌ها افزایش خواهد یافت، چرا که «اوج تقاضا» الزاماً به معنای افت شدید پس از آن نیست.
در واقع، حتی اگر به اوج تقاضا هم رسیده باشیم، مرحله بعدی به‌احتمال زیاد رسیدن به یک سکوی پایدار در تقاضاست، سطحی که باید حفظ شود و بی‌شک، اوپک با کمال میل حاضر به ایفای نقش در این حفظ تعادل خواهد بود.
منبع: Oilprice