پایگاه خبری فولاد ایران- صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی در حال بازنگری راهبردی در پروژه ۵۰۰ میلیارد دلاری و آینده‌نگرانه خود موسوم به لاین (The Line) است؛ شهری خطی به طول ۱۷۰ کیلومتر که بخش مرکزی طرح بزرگ‌تر «نئوم» را تشکیل می‌دهد.
به گزارش سی ان بی سی، نئوم، که یکی از جاه‌طلبانه‌ترین طرح‌های توسعه‌ای در تاریخ این کشور به شمار می‌رود، تأیید کرده است که بررسی‌های راهبردی بخشی "رایج" از فرآیندهای بلندمدت پروژه‌های مگاساخت است. با این حال، این بازنگری در بحبوحه فشارهای رو به افزایش بر بودجه عمومی عربستان و نیز تردیدهای جهانی درباره میزان واقع‌گرایی طرح‌های زیربنایی این کشور صورت می‌گیرد.
به گفته تیم کالن، پژوهشگر مهمان در مؤسسه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن: «احتمالاً این بررسی متمرکز بر امکان‌پذیری فنی، تأمین مالی و آثار اقتصادی پروژه خواهد بود، مسائلی که از ابتدا برای بسیاری جای سوال داشته‌اند. آیا فناوری لازم برای اجرای آن وجود دارد؟ آیا هزینه توسعه بیش از حد نیست؟ با کاهش قیمت نفت طی دو سال گذشته، این پرسش‌ها بیش از پیش اهمیت یافته‌اند.»
در حال حاضر، محل اجرای پروژه لاین در بیابان شمال‌غربی عربستان به یک سایت عظیم ساخت‌وساز تبدیل شده است، پر از جرثقیل، ماشین‌های شمع‌کوب و جاده‌هایی که به تازگی احداث شده‌اند. مسیرهایی موازی از دل شن‌ها عبور کرده و شالوده سیستم قطار سریع‌السیر این شهر را شکل می‌دهند.
به گفته دولت عربستان، لاین قرار است شهری فوق‌پیشرفته باشد که میان دو آسمان‌خراش شیشه‌ای به ارتفاع بیش از ۵۰۰ متر محصور شده و در نهایت محل زندگی ۹ میلیون نفر باشد.
این پروژه، یکی از چندین طرح مافوق‌مدرن در نئوم است؛ ابتکار محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، که قرار است میلیون‌ها نفر را به عربستان جذب کرده و زندگی و فناوری را در این کشور متحول سازد. نئوم رکن اصلی «چشم‌انداز ۲۰۳۰» عربستان به شمار می‌رود، طرحی ملی برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، ایجاد اشتغال و تنوع‌بخشی به اقتصاد برای جمعیت جوان رو به رشد این کشور.
برآوردها هزینه کل نئوم را تا ۱.۵ تریلیون دلار عنوان کرده‌اند. پس از سال‌ها هزینه‌کرد تقریباً نامحدود، از سال ۲۰۲۴ به‌وضوح چرخشی در سیاست‌ها پدید آمده، زیرا کسری بودجه عربستان افزایش یافته و قیمت نفت به زیر سطحی سقوط کرده که برای تراز کردن بودجه نیاز است.
هم‌زمان با این بازنگری، انتقاداتی نیز از فضای مشاوره‌ای حاکم بر پروژه مطرح شده است. برخی آن را فضایی «بله‌قربان‌گو» توصیف کرده‌اند؛ جایی که مشاوران و شرکت‌های مشاوره‌ای برای حفظ جایگاه خود، پیش‌بینی‌های بیش از حد خوش‌بینانه درباره هزینه‌ها و درآمدها ارائه می‌دهند.
طارق سلیمان، رئیس افتخاری اتاق بازرگانی آمریکا در عربستان سعودی، در گفت‌وگو با CNBC اظهار داشت:
«انتظارات به درستی از سوی مدیران پروژه مدیریت نشده‌اند. برای موفقیت پروژه‌ای در این مقیاس، باید با واقعیت‌های بازار تطبیق پیدا کند و اعتمادسازی کند.» او با تمجید از نئوم و لاین به عنوان «جسورانه‌ترین ایده‌هایی که به مرحله اجرا رسیده‌اند» افزود: «شرکت‌های معماری و مشاوره نقش بسیار مهمی دارند و باید حس مسئولیت و مالکیت بیشتری نسبت به این پروژه داشته باشند.»
منبع: CNBC