پایگاه خبری فولاد ایران - رقابت برای کاهش کربن در صنعت کشتیرانی، که یکی از صنایع سخت برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است، شدت گرفته است. بیش از ۵۰ هزار کشتی باربری در هر لحظه در دریاها حضور دارند و این کشتی‌ها حدود ۳ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی را تولید می‌کنند؛ حتی بیشتر از بخش هوانوردی که نشان‌دهنده نیاز فوری به پاکسازی این صنعت است.
طبق گزارش اویل پرایس، تمرکز بلندمدت بر توسعه سوخت‌های پایدار، سلول‌های سوختی هیدروژنی یا باتری‌های بزرگ برای تأمین انرژی این کشتی‌های عظیم است. با این حال، یک شرکت معتقد است که راه‌حلی کوتاه‌مدت برای کاهش انتشار کربن با استفاده از فناوری جذب کربن خود روی کشتی‌ها دارد.
در سال ۲۰۲۳، شرکت نوپای فناوری‌های اقلیمی «سی‌باند» (Seabound) با «لومارلبز» (Lomarlabs)، زیرمجموعه شرکت کشتی‌راني بریتانیایی «لومار شیپینگ» (Lomar Shipping) همکاری کرد تا فناوری جدیدی را برای جذب دی‌اکسید کربن به منظور کاهش آلاینده‌های کشتیرانی آزمایش کند. این پروژه پایلوت بخشی از رقابت «نمایش فناوری دریایی پاک» وزارت حمل‌ونقل بریتانیا در سال ۲۰۲۲ بود که ۸۲ میلیون دلار به ۱۹ پروژه شاخص اختصاص داد.
دستگاه جمع‌وجور جذب کربن سی‌باند را می‌توان به راحتی روی دودکش موتور کشتی نصب کرد و این امکان را به فناوری می‌دهد که روی بسیاری از کشتی‌های موجود به کار گرفته شود. این فناوری فضای کمی اشغال می‌کند ولی می‌تواند تأثیر بزرگی داشته باشد.
دی‌اکسید کربن ناشی از سوخت دیزلی که کشتی را به حرکت درمی‌آورد، با سنگ‌های آهک زنده (کلسیم اکسید) واکنش شیمیایی می‌دهد و به کربنات کلسیم یا سنگ آهک تبدیل می‌شود. این فرایند باعث قفل شدن کربن می‌شود و از انتشار آن به جو جلوگیری می‌کند. این سنگ‌ها روی کشتی ذخیره می‌شوند تا هنگام بازگشت به بندر، سنگ آهک تخلیه شده و یا به کلسیم اکسید و دی‌اکسید کربن تبدیل شده و کلسیم اکسید برای استفاده مجدد به کشتی‌های دیگر فرستاده شود.
آلیشا فردریکسون و روجیا ون، بنیان‌گذاران این شرکت، ایده خود را از فناوری جذب کربن مبتنی بر آهک زنده که معمولاً در کارخانه‌های صنعتی استفاده می‌شود، گرفته‌اند. آنها نمونه اولیه‌ای توسعه دادند که توانستند با آن ۴ میلیون دلار سرمایه جذب کنند تا در مسیر کاهش آلاینده‌های کشتیرانی گام بردارند.
در پروژه‌های آزمایشی، سی‌باند توانست میزان جذب کربن را به ۷۸ درصد و جذب گوگرد را بیش از ۹۰ درصد برساند. آنها امیدوارند این اعداد به ۹۵ درصد برسد. نمونه اولیه در این تست‌ها حدود یک تن دی‌اکسید کربن در روز جذب کرده است.
در سال ۲۰۲۵، پروژه همچنان در حال پیشرفت است. پس از آزمایش‌های اولیه، سی‌باند نمونه‌های پیشرفته‌تر خود را در کشتی‌سازی‌های ترکیه، روی عرشه یک کشتی حامل ۳۲۰۰ کانتینر و در یک سفر سه هفته‌ای در کانال سوئز آزمایش کرده است. نمونه جدید به اندازه یک کانتینر حمل بار استاندارد ۲۰ فوتی طراحی شده که به راحتی در کنار بارهای عادی روی عرشه قرار می‌گیرد.
چند کانتینر پر از آهک زنده در کنار بارهای معمولی چیده می‌شوند تا کشتی بتواند به تدریج میزان جذب کربن را در طول سفر افزایش دهد، زیرا کانتینرهای سنگ آهک تخلیه شده با کانتینرهای تازه جایگزین می‌شوند. این به شرکت‌های کشتیرانی اجازه می‌دهد سطح جذب کربن را بر اساس نیاز سفر با خرید کانتینرهای آهک زنده تنظیم کنند.
برای افزایش پایداری، شرکت‌ها در تلاشند آهک زنده را با استفاده از کوره‌هایی که با انرژی‌های تجدیدپذیر کار می‌کنند، تولید کنند یا فناوری جذب کربن را در فرایندهای تولید به کار بگیرند. سی‌باند امیدوار است در پروژه‌های آینده از آهک زنده سبز استفاده کند تا عملیات خود را پایدارتر کند.
با این حال، برخی گروه‌های محیط زیستی نگرانند که فناوری جذب کربن روی کشتی‌ها ممکن است باعث شود صنعت دریانوردی سرمایه‌گذاری در گزینه‌های بلندمدت کربن‌زدایی را به تعویق بیندازد. بلانید شیران از سازمان Opportunity Green گفت: «استفاده کوتاه‌مدت از فناوری جذب کربن روی کشتی‌های موجود نباید بهانه‌ای برای ادامه استفاده از سوخت‌های فسیلی یا به تأخیر انداختن حرکت به سمت گزینه‌های پایدار واقعی شود.»
اما فردریکسون و ون معتقدند فناوری‌شان می‌تواند به عنوان راهکاری میان‌مدت استفاده شود، در حالی که دولت‌ها قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای انتشار کربن کشتیرانی وضع می‌کنند و روی فناوری‌های بلندمدت سرمایه‌گذاری می‌کنند. با اعمال مقررات سخت‌تر، بنیان‌گذاران قصد دارند کانتینرهای بیشتری برای جذب کربن عرضه کنند.
چالش بعدی سی‌باند، افزایش مقیاس عملیات است. هر واحد آهک زنده این شرکت چند ده هزار پوند قیمت دارد، اما بنیان‌گذاران معتقدند که این واحدها مقرون به صرفه هستند و توجه شرکت‌های کشتیرانی که به دنبال کربن‌زدایی‌اند، افزایش یافته است. آنها امیدوارند فناوری‌شان نهایتاً روی هزاران کشتی در سراسر جهان نصب شود.
اگرچه فناوری نوآورانه جذب کربن نمی‌تواند جایگزین کامل جلوگیری از انتشار کربن شود، اما می‌تواند به عنوان راهکاری میان‌مدت برای جلوگیری از انتشار حجم بالایی از CO2 به جو مفید باشد. در همین حال، دولت‌ها باید مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای بخش کشتیرانی وضع کنند و شرکت‌های کشتیرانی باید روی تحقیق و توسعه سوخت‌های پایدار و راهکارهای بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند.
منبع: Oilprice