پایگاه خبری فولاد ایران - به گزارش اویل پرایس و بر اساس دادههای منتشرشده توسط Visual Capitalist، عناصر نادر خاکی (REEs) که ستون فناوریهای مدرن از موتور خودروهای برقی و توربینهای بادی گرفته تا گوشیهای هوشمند و سامانههای نظامی پیشرفته به شمار میروند، بهشدت در چند کشور محدود متمرکز شدهاند.
این نقشه که وضعیت ذخایر شناختهشده عناصر نادر خاکی جهان را در سال ۲۰۲۵ نشان میدهد، حاکی از توزیعی بسیار نامتوازن است. مجموع ذخایر جهانی حدود ۹۱.۹ میلیون تن متر برآورد میشود که نزدیک به نیمی از آن تنها در یک کشور قرار دارد.
چین با در اختیار داشتن حدود ۴۴ میلیون تن متریک، معادل ۴۸ درصد از کل ذخایر جهان، در جایگاه نخست قرار دارد و بازیگر مسلط این حوزه محسوب میشود. پس از آن، برزیل با حدود ۲۱ میلیون تن (۲۳ درصد) در رتبه دوم است؛ ذخایری که عمدتاً شامل رسهای یونی و ذخایر سنگ سخت بوده و بسیاری از آنها هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارند.
در رده بعدی، هند با ۶.۹ میلیون تن و استرالیا با ۵.۷ میلیون تن قرار دارند. همچنین روسیه (۳.۸ میلیون تن) و ویتنام (۳.۵ میلیون تن) حتی از ایالات متحده نیز ذخایر بیشتری در اختیار دارند. در مجموع، شش کشور نخست حدود ۸۰ درصد ذخایر شناختهشده عناصر نادر خاکی جهان را کنترل میکنند.
در مقابل، ایالات متحده تنها حدود ۱.۹ میلیون تن عناصر نادر خاکی، معادل ۲ درصد از کل ذخایر جهانی را در اختیار دارد؛ موضوعی که وابستگی شدید این کشور به واردات و زنجیرههای فرآوری خارجی را برجسته میکند. در همین راستا، دولت آمریکا تلاش کرده با حمایت مالی از پروژههای معدنی داخلی، تسهیل مجوزها و همکاری با متحدان، وابستگی خود به چین را کاهش دهد.
در ماه اکتبر، رؤسایجمهور آمریکا و چین توافق کردند در ازای تداوم صادرات عناصر نادر خاکی از سوی چین، بخشی از تعرفهها کاهش یابد؛ توافقی که اهمیت ژئوپلیتیکی این مواد را نشان میدهد.
در کنار قدرتهای اصلی، کشورهایی مانند کانادا (۰.۸۳ میلیون تن) و گرینلند (۱.۵ میلیون تن) نیز ذخایر قابل توجه اما محدودتری دارند. همچنین مناطقی در آفریقا و قطب شمال بهعنوان منابع نوظهور مطرح شدهاند؛ از جمله تانزانیا (۰.۸۹ میلیون تن) و آفریقای جنوبی (۰.۸۶ میلیون تن) که در صورت توسعه زیرساختها و ظرفیتهای فرآوری، میتوانند به گرههای جدید رشد در بازار جهانی عناصر نادر خاکی تبدیل شوند.
این گزارش نشان میدهد که عناصر نادر خاکی نهتنها یک موضوع معدنی، بلکه ابزاری راهبردی در رقابتهای ژئوپلیتیکی و فناوری جهانی هستند و تمرکز بالای ذخایر، امنیت تأمین این مواد حیاتی را به یکی از چالشهای اصلی اقتصادهای پیشرفته تبدیل کرده است.
منبع: Oilprice