پایگاه خبری فولاد ایران - ورود اخیر عربستان سعودی به بخش نفت و گاز سوریه نه یک اقدام خیرخواهانه از سوی کشورهای عربی خلیج فارس، بلکه بخشی از راهبردی مرحلهبهمرحله در دوران پس از بشار اسد است؛ راهبردی که به گفته تحلیلگران، در واشنگتن و لندن طراحی شده و هدف آن بازآرایی موازنه قدرت در سوریه و شرق مدیترانه است.
به گزارش اویل پرایس، پس از کنار رفتن بشار اسد در دسامبر گذشته، خلأ قدرتی در سوریه شکل گرفت که ایالات متحده و متحدانش مایل نبودند آن را با الگویی شبیه اشغال عراق پر کنند. در عوض، آنها مدل بازسازی با محوریت کشورهای قدرتمند عربی را برگزیدند؛ مدلی که در آن، شرکتهای غربی در پسِ پرده نقش فنی و عملیاتی ایفا میکنند. پیشگامی امارات متحده عربی در احیای بخش گاز سوریه نخستین نشانه این تغییر بود و ورود عربستان به حوزه گاز ــ و اکنون نفت ــ دومین گام مهم در همین مسیر تلقی میشود.
بر اساس این گزارش، توافقهای امضا شده میان عربستان و شرکت دولتی نفت سوریه، صرفاً بیانیههای سیاسی نیستند، بلکه قراردادهایی عملیاتی و دقیق به شمار میروند که مستقیماً تحت نظارت وزارت انرژی عربستان اجرا میشوند. چهار شرکت کلیدی سعودی شامل TAQA، ADES Holding، Arabian Drilling و ARGAS مأمور ارائه خدمات فنی، حفاری، لرزهنگاری و توسعه میادین نفت و گاز در سوریه شدهاند. تمرکز اولیه این فعالیتها بر افزایش تولید در چند میدان گازی مهم از جمله ابو رباح، قَمقَم و التیاس اعلام شده است.
این تحرکات در حالی انجام میشود که شرکتهای غربی نیز بهطور موازی در حال برنامهریزی برای بازسازی زیرساختهای انرژی سوریه هستند. پیشتر اعلام شده بود شرکتهای آمریکایی Baker Hughes، Hunt Energy و Argent LNG در تدوین طرحی جامع برای احیای بخش نفت، گاز و برق سوریه مشارکت دارند؛ طرحی که فعلاً بر مناطق غرب فرات متمرکز است.
با وجود ۱۴ سال جنگ داخلی، سوریه همچنان از ظرفیت قابلتوجهی در حوزه انرژی برخوردار است. پیش از آغاز جنگ، این کشور روزانه صدها میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی تولید میکرد و صادرات نفت و گاز حدود یکچهارم درآمد دولت را تشکیل میداد. در آن دوره، روسیه نقشی محوری در توسعه میادین گازی و بازسازی زیرساختهای انرژی سوریه داشت و سرمایهگذاریهای گستردهای انجام داده بود.
تحلیلگران معتقدند تحولات اخیر در واقع به معنای کنار زدن تدریجی نفوذ روسیه و ایران از بخش انرژی سوریه است. از نگاه غرب، سوریه یکی از مهمترین داراییهای ژئوپلیتیکی مسکو در خاورمیانه محسوب میشد؛ کشوری که پایگاههای نظامی روسیه در آن، دسترسی مستقیم به مدیترانه و جنوب اروپا را فراهم میکرد. بنابراین، بازسازی سوریه با مدل جدید، نه فقط پروژهای اقتصادی، بلکه تلاشی برای بازگرداندن نفوذ غرب و متحدان عرب آن و بازتعریف نظم منطقهای ارزیابی میشود.
در این چارچوب، نقش عربستان و امارات تأمین مشروعیت منطقهای، نقش شرکتهای غربی پشتیبانی فنی و عملیاتی، و نقش واشنگتن طراحی راهبرد کلان عنوان میشود؛ مدلی که به گفته ناظران، مسیر را برای عادیسازی گستردهتر روابط منطقهای و کاهش نفوذ رقبای آمریکا هموار میکند.
منبع: Oilprice