پایگاه خبری فولاد ایران - از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، نقشه جهانی انرژی دگرگون شده است. به گزارش اویل پرایس، تحریمهای شدید آمریکا و اروپا علیه انرژی روسیه باعث شد اروپا بهسرعت واردات نفت و گاز روسیه را کاهش دهد. در نتیجه، روسیه برای جبران از دست رفتن بازارهای سنتی خود، نفت و گاز را با تخفیفهای قابلتوجه به بازارهای آسیایی عرضه کرد؛ سیاستی که با استقبال چین و بهویژه هند مواجه شد.
هند و چین با خرید گسترده انرژی ارزان روسیه، به مهمترین شرکای جدید مسکو تبدیل شدند. اکنون روسیه بهدنبال تثبیت و تعمیق روابط انرژی با هند است، حتی در شرایطی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، تهدید کرده بر کشورهایی که از روسیه نفت وارد میکنند تعرفههای سنگین اعمال خواهد کرد.
ترامپ در اکتبر اعلام کرد انتظار دارد هند واردات نفت خام از روسیه را متوقف کند. این موضعگیری پس از آن مطرح شد که آمریکا در ماه اوت، به دلیل ادامه خرید نفت و گاز روسیه، تعرفهای ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از هند اعمال کرد؛ تعرفهای که به ۲۵ درصد تعرفه قبلی اضافه شد. ترامپ مدعی شد نارندرا مودی، نخستوزیر هند، به او اطمینان داده که دهلینو قصد دارد واردات نفت روسیه را متوقف کند و تأکید کرد خرید نفت از روسیه به تداوم جنگ اوکراین کمک میکند.
در همین راستا، پیتر ناوارو، مشاور تجاری کاخ سفید، هند را متهم کرد که با خرید نفت روسیه عملاً منابع مالی جنگ مسکو را تأمین میکند و نقش «مرکز پالایش و بازصادرات» نفت تحریمشده روسیه را ایفا میکند.
با این حال، دادهها نشان میدهد که برخلاف فشارهای آمریکا، واردات نفت روسیه توسط هند نهتنها کاهش نیافته، بلکه در نوامبر به بالاترین سطح پنجماهه رسیده است. به گفته منابع تجاری، پالایشگاههای هندی تلاش کردهاند پیش از اجرایی شدن تحریمهای جدید آمریکا ذخایر خود را تکمیل کنند و همزمان خود را برای مقررات جدید اتحادیه اروپا در زمینه تولید فرآوردههای نفتی آماده سازند.
هند که سومین واردکننده بزرگ نفت در جهان است، از سال ۲۰۲۲ به بزرگترین خریدار نفت خام دریابرد روسیه تبدیل شده است. پیش از جنگ اوکراین، سهم نفت روسیه در واردات نفت هند ناچیز بود، اما تا سال ۲۰۲۵ این سهم به حدود نیمی از کل واردات نفت هند افزایش یافته است؛ تغییری بنیادین در الگوی تأمین انرژی این کشور.
گزارش تأکید میکند که با وجود تهدیدهای ترامپ، روند همکاری انرژی میان دهلینو و مسکو احتمالاً ادامه خواهد یافت. دیدار مودی و ولادیمیر پوتین در دسامبر و برگزاری نشست سالانه هند و روسیه در دهلینو، نشانهای روشن از این رویکرد است. پوتین اعلام کرد روسیه آماده تأمین پایدار سوخت برای هند است و روابط دو کشور در برابر «فشارهای خارجی» مقاوم باقی خواهد ماند.
پوتین همچنین آمریکا را به استاندارد دوگانه متهم کرد و یادآور شد که ایالات متحده خود همچنان سوخت هستهای از روسیه وارد میکند. او استدلال کرد اگر آمریکا چنین حقی برای خود قائل است، هند نیز باید از همان حق برخوردار باشد. این انتقاد در شرایطی مطرح شد که واردات اورانیوم غنیشده روسیه توسط آمریکا در سال ۲۰۲۳ به بالاترین سطح بیش از یک دهه اخیر رسید.
در همین حال، مقامهای روسیه تأکید کردهاند که هند بهعنوان یک کشور مستقل، انرژی را از هر منبعی که به نفع اقتصادش باشد تأمین میکند و این سیاست را ادامه خواهد داد. مودی نیز انرژی را یکی از ستونهای اصلی و راهبردی روابط هند و روسیه توصیف کرده است.
در کنار همکاری انرژی، دو کشور توافقهایی در حوزههای دفاعی و اقتصادی امضا کردهاند و هدفگذاری کردهاند حجم تجارت دوجانبه را تا سال ۲۰۳۰ به ۱۰۰ میلیارد دلار در سال برسانند.
گزارش در پایان اشاره میکند که با تشدید تحریمها علیه شرکتهای بزرگ نفتی روسیه، هند ممکن است برای حفظ واردات خود به سراغ تأمینکنندگان روسی کمتر تحریمشده برود. همچنین روسیه همچنان از ناوگان موسوم به «کشتیهای سایه» برای دور زدن تحریمها و ارسال نفت به هند استفاده خواهد کرد.
علیرغم تحریمهای گسترده غرب و فشارهای مستقیم آمریکا، هند به احتمال زیاد به واردات گسترده نفت ارزان روسیه ادامه خواهد داد و روسیه نیز آماده است این نیاز را بهطور کامل تأمین کند، رویکردی که هم منافع اقتصادی هند را تضمین میکند و هم برای مسکو حیاتی است.
منبع: Oilprice