پایگاه خبری فولاد ایران - چگونه غولهای انرژی تلاش کردند کسبوکار خود را متحول کنند، اما در نهایت عقبنشینی کردند و میلیاردها دلار زیان دادند؟
به گزارش فایننشال تایمز، بریتیش پترولیوم (BP) و شل، دو غول نفت و گاز اروپا، طی یک دهه گذشته با وعدههای بلندپروازانه تلاش کردند خود را به پیشگامان گذار انرژی و اقتصاد کمکربن تبدیل کنند. اما اکنون، بسیاری از این برنامههای «سبز» یا متوقف شدهاند یا بهطور چشمگیری کوچک شدهاند؛ عقبنشینیای که به گفته تحلیلگران، میلیاردها دلار زیان مالی و آسیب به اعتبار راهبردی این شرکتها را به همراه داشته است.
BP و شل در سالهای پس از توافق پاریس و اوجگیری فشارهای سیاسی و اجتماعی برای مقابله با تغییرات اقلیمی، سرمایهگذاری گستردهای را در حوزههایی مانند انرژیهای تجدیدپذیر، برق، هیدروژن، سوختهای زیستی و شبکههای شارژ خودروهای برقی آغاز کردند. هدف این بود که وابستگی تاریخی خود به نفت و گاز را کاهش دهند و به شرکتهای «انرژی یکپارچه» تبدیل شوند.
با این حال، واقعیتهای بازار بهتدریج این جاهطلبیها را زیر سؤال برد. بازده پایین بسیاری از پروژههای سبز، رقابت شدید با بازیگران تخصصی انرژیهای تجدیدپذیر، پیچیدگیهای فنی و نوسانات سیاستگذاری دولتی باعث شد این سرمایهگذاریها نتوانند سودآوری مورد انتظار را ایجاد کنند. در مقابل، کسبوکارهای سنتی نفت و گاز، بهویژه پس از جهش قیمت انرژی در پی جنگ اوکراین، همچنان جریان نقدی قدرتمندی برای این شرکتها فراهم کردند.
در BP، استراتژی گذار سبز که در دوران مدیریت برنارد لونی با سرعت دنبال میشد، با فشار سهامداران و افت عملکرد مالی با تعدیل جدی روبهرو شد. این شرکت اهداف کاهش تولید نفت و گاز را تعدیل کرد و تمرکز خود را دوباره بر پروژههای سودآور هیدروکربنی افزایش داد. شل نیز مسیر مشابهی را طی کرد و بخشهایی از فعالیتهای تجدیدپذیر خود، بهویژه در حوزه برق، را کوچک یا واگذار کرد.
فایننشال تایمز مینویسد این عقبنشینیها نهتنها هزینههای مالی قابل توجهی به همراه داشته، بلکه پرسشهای اساسی درباره توانایی شرکتهای نفتی در رهبری گذار انرژی مطرح کرده است. منتقدان معتقدند این شرکتها میان فشار برای حفظ سود کوتاهمدت و نیاز به سرمایهگذاری بلندمدت برای آینده کمکربن گرفتار شدهاند.
در عین حال، مدیران BP و شل تأکید میکنند که راهبردهای جدید به معنای کنار گذاشتن گذار انرژی نیست، بلکه تلاشی برای «واقعبینانهتر کردن» آن است. با این وجود، تجربه انقلابهای سبز نیمهتمام این دو شرکت نشان میدهد که تبدیل غولهای نفتی به بازیگران اصلی انرژی پاک، مسیری بسیار پرهزینهتر و پیچیدهتر از آن چیزی است که در ابتدا تصور میشد.
منبع: Financial Times