پایگاه خبری فولاد ایران - گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی (IEA) با بازخوردهای متعددی روبرو شده است؛ برخی آن را به «تسلیم در برابر فشارهای سیاسی» متهم میکنند، چرا که این سازمان پیشتر پیشبینی کرده بود تقاضای نفت تا سال ۲۰۳۰ به اوج خواهد رسید. طبق گزارش اویل پرایس، با وجود اینکه این تغییر موضع کمی سؤالبرانگیز است، اما باید آن را گامی مثبت و مبتنی بر دادههای واقعی دانست. اگر نگاه خود را از صرف مصرف برق به کل الگوی مصرف انرژی گسترش دهیم، مشخص میشود که تقاضا به ویژه در کشورهای جنوب جهان همچنان در حال افزایش است.
در تازهترین گزارش «چشمانداز انرژی جهان»، پیشبینی شده تقاضای نفت تا سال ۲۰۵۰ به ۱۱۳ میلیون بشکه در روز برسد که ۱۳ درصد بالاتر از سطح ۲۰۲۴ خواهد بود؛ برخلاف گزارشهای پیشین که از رسیدن تقاضا به اوج یا ثبات آن تا سال ۲۰۳۰ خبر میدادند.
تقریباً ۱.۵ میلیارد نفر تا سال ۲۰۲۵ به سوختهای پاک برای پخت و پز دسترسی نخواهند داشت. حدود ۲.۸ میلیارد نفر در جهان در شرایط مسکن نامناسب به سر میبرند که بیشتر آنها در کشورهای کمدرآمد و متوسط قرار دارند. همچنین حدود ۲.۳ میلیارد نفر دچار ناامنی غذایی متوسط تا شدید هستند. به طور کلی میلیاردها نفر نیازمند تحول اقتصادی هستند که زندگی آنها را بهبود بخشد. با این تحولات، تقاضا برای مسکن (بتن، فولاد)، غذا (آمونیاک)، پلاستیکها، خودرو، کولرهای گازی، تلفن همراه و ... افزایش خواهد یافت که همگی نیازمند جریان مستمر سوختهای فسیلی یا محصولات مشتق شده از آنها هستند.
تاریخ نشان میدهد با افزایش جمعیت و بهبود شرایط زندگی، مصرف انرژی نیز به شدت افزایش یافته است. به عنوان مثال، وقتی جمعیت جهان از ۱ میلیارد در سال ۱۸۰۰ به ۶.۱ میلیارد در سال ۲۰۰۰ رسید، میزان انرژی مفید مصرفی از ۰.۰۵ گیگاژول به ۲۸ گیگاژول به ازای هر نفر افزایش یافت؛ یعنی ۵۶۰ برابر بیشتر شده است.
نگاهی به روندهای کلان نیز گویای افزایش نیاز به نفت و گاز است. مثلاً در آفریقا، جمعیت تا سال ۲۰۵۰ دو برابر خواهد شد و ۶۰ درصد آنها در شهرها زندگی خواهند کرد. از کجا قرار است انرژی لازم برای این رشد فراهم شود؟ انرژیهای تجدیدپذیر تا کنون از نظر مقیاس و توان فنی نتوانستهاند جایگزین سوختهای فسیلی شوند و بنابراین نیاز به نفت و گاز همچنان پابرجاست. بر اساس پیشبینی آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر (IRENA)، تقاضای انرژی در آفریقا تا سال ۲۰۴۰ دو برابر خواهد شد.
هند نیز مثال دیگری است؛ حتی محافظهکارترین پیشبینیها نشان میدهد مصرف نفت این کشور از ۵.۵ میلیون بشکه در روز در ۲۰۲۴ به ۸ میلیون بشکه در روز تا ۲۰۳۵ خواهد رسید. طبق ارزیابی خود IEA، هند بیشترین رشد تقاضای نفت را تا سال ۲۰۳۵ خواهد داشت و تقاضای انرژی در این کشور سالانه ۳ درصد افزایش خواهد یافت که سریعترین نرخ در اقتصادهای نوظهور است.
تب و تاب کاهش کربن و خودروهای برقی نیز باید در این زمینه سنجیده شود. تا سال ۲۰۲۴، سهم خودروهای برقی تنها ۴ درصد از کل خودروهای سواری جهان بوده است. حتی با سناریوی سیاستهای اعلام شده (SPS) آژانس، تعداد خودروهای برقی تا سالهای آینده به ۵۸۵ میلیون خواهد رسید که تنها ۳۰ درصد از کل خودروها را تشکیل میدهد.
واقعیت این است که گرچه چشماندازهای زیادی درباره سلطه انرژیهای سبز وجود دارد، اما واقعیت تقاضای نفت بسیار متفاوت و ملموستر است. بنابراین، چه جنبه سیاسی در تغییر موضع IEA وجود داشته باشد و چه نه، نتیجهگیری این سازمان در مورد افزایش تقاضای نفت در بلندمدت کاملاً درست و مبتنی بر واقعیت است.
منبع: Oilprice