پایگاه خبری فولاد ایران - عصر جدیدی از رباتیک هوشمند در صنعت تولید آغاز شده است. گزارش تازه مجمع جهانی اقتصاد با عنوان «هوش فیزیکی: نیروی محرک عصر جدید عملیات صنعتی» نشان می‌دهد که ترکیب هوش مصنوعی، سامانه‌های بینایی و سخت‌افزارهای پیشرفته، نسل تازه‌ای از ربات‌های هوشمند و انعطاف‌پذیر را وارد کارخانه‌ها کرده است.
ربات‌های صنعتی از دهه ۱۹۶۰ تاکنون مسیر طولانی پیموده‌اند. در گذشته این ربات‌ها برای انجام وظایف تکراری و دقیق طراحی شده بودند، اما اکنون سه نسل اصلی از ربات‌ها در حال تحول‌اند. ربات‌های قاعده‌محور که همچنان برای تولیدات انبوه و کم‌تنوع مناسب‌اند؛ ربات‌های آموزشی که از داده‌ها و شبیه‌سازی‌ها یاد می‌گیرند و توانایی اجرای کارهای متنوع‌تر را دارند؛ و ربات‌های زمینه‌محور که با بهره‌گیری از حسگرها و مدل‌های هوش مصنوعی قادرند محیط خود را درک کرده و تصمیم‌گیری کنند.
این تحول در زمانی حساس رخ می‌دهد؛ چرا که تولیدکنندگان با چالش‌هایی همچون افزایش هزینه مواد اولیه و انرژی، کمبود نیروی کار، فشارهای زنجیره تأمین و افزایش تقاضای مشتریان برای محصولات شخصی‌سازی‌شده و تحویل سریع‌تر مواجه‌اند. رباتیک هوشمند می‌تواند به افزایش بهره‌وری، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری کمک کند.
در عین حال، ورود هوش فیزیکی به معنای حذف کامل نیروی انسانی نیست بلکه تغییر و ارتقای نقش‌ها را در پی دارد. اپراتورها به تکنسین‌های رباتیک، تیم‌های لجستیک به هماهنگ‌کنندگان ناوگان ربات‌ها، تعمیرکاران به متخصصان نگهداری پیش‌بینانه و مهندسان به آموزش‌دهندگان و بهینه‌سازان سیستم‌های هوش مصنوعی تبدیل می‌شوند. به همین دلیل، مجمع جهانی اقتصاد بر ضرورت بازآموزی و ارتقای مهارت‌های نیروی کار تأکید کرده است.
نمونه‌های عملی این روند نیز در جریان است. شرکت آمازون با به‌کارگیری بیش از یک میلیون ربات در ۳۰۰ مرکز انجام سفارش، توانسته است زمان تحویل را کاهش دهد، بهره‌وری را ۲۵ درصد افزایش دهد و مشاغل ماهر جدید ایجاد کند. شرکت فاکس‌کان نیز با استفاده از فناوری دوقلوی دیجیتال و رباتیک هوش‌محور، زمان استقرار سیستم‌ها را ۴۰ درصد کاهش داده، سرعت تولید را تا ۳۰ درصد افزایش داده و هزینه‌های عملیاتی را ۱۵ درصد پایین آورده است.
به گفته مجمع جهانی اقتصاد، هوش فیزیکی آینده‌ای دور نیست، بلکه هم‌اکنون در حال دگرگون کردن صنعت است. این نهاد توصیه می‌کند که تولیدکنندگان به جای استفاده جداگانه از ربات‌ها، استراتژی لایه‌ای اتوماسیون را دنبال کنند تا هوشمندی سیستمی در خطوط تولید ایجاد شود. همچنین تأکید می‌شود که این تحول باید بر پایه رویکردی انسان‌محور و پایدار باشد تا علاوه بر منافع اقتصادی، پیامدهای اجتماعی مثبتی نیز به همراه داشته باشد.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد