عرضه مدل‌های زبانی جدید هوش مصنوعی

پایگاه خبری فولاد ایران- شرکت OpenAI در تاریخ ۶ اوت ۲۰۲۵ برای نخستین‌بار از سال ۲۰۱۹ (پس از GPT-2)، دو مدل زبانی جدید با وزن‌های باز (Open Weight) را منتشر کرد. این دو مدل با نام‌های gpt-oss-120b و gpt-oss-20b معرفی شده‌اند و به‌صورت متنی (text-only) طراحی شده‌اند. هدف از توسعه آن‌ها، فراهم کردن گزینه‌هایی کم‌هزینه‌تر و قابل سفارشی‌سازی برای پژوهشگران، توسعه‌دهندگان و شرکت‌هایی است که قصد اجرای محلی یا بومی‌سازی مدل‌های هوش مصنوعی را دارند.
طبق گزارش سی‌ان‌بی‌سی، مدل‌های «وزن باز» به معنای آن هستند که پارامترهای آموزش‌یافته مدل به‌صورت عمومی منتشر شده‌اند؛ با این حال، برخلاف مدل‌های «متن‌باز (open-source)»، کد منبع کامل آن‌ها منتشر نمی‌شود. این مدل‌ها شفافیت، کنترل و انعطاف‌پذیری بیشتری برای کاربران فراهم می‌کنند و از سوی دیگر، نگرانی‌های امنیتی نیز به همراه دارند.
OpenAI با این اقدام وارد رقابت مستقیمی با شرکت‌هایی مانند Meta، استارتاپ فرانسوی Mistral AI (که توسط مایکروسافت حمایت می‌شود)، و شرکت چینی DeepSeek شده است، همگی در سال‌های اخیر مدل‌های مشابه با وزن باز عرضه کرده‌اند.
مدل‌های جدید OpenAI دارای توانایی‌هایی نظیر استدلال پیشرفته (advanced reasoning)، استفاده از ابزارها (tool use) و پردازش زنجیره‌ای تفکر (chain of thought processing) هستند. مدل gpt-oss-20b به‌گونه‌ای طراحی شده که حتی روی لپ‌تاپ‌های معمولی نیز قابل اجراست و می‌تواند به‌عنوان یک دستیار شخصی برای جست‌وجوی فایل‌ها، تولید متن و انجام وظایف مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
برای اجرای بهینه این مدل‌ها روی انواع سخت‌افزار، OpenAI با شرکت‌های Nvidia، AMD، Cerebras و Groq همکاری کرده است. مدل‌ها از طریق پلتفرم‌هایی مانند Hugging Face و GitHub تحت مجوز Apache 2.0 در دسترس هستند و قابلیت اجرا از طریق نرم‌افزارهای دسکتاپی مانند LM Studio و Ollama را دارند. همچنین سرویس‌های ابری مانند Amazon, Baseten و Microsoft Azure نیز آن‌ها را ارائه می‌دهند.
لازم به ذکر است که انتشار این مدل‌ها با تأخیر مواجه شده بود. سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، در تیرماه اعلام کرده بود که انتشار رسمی به‌دلیل لزوم انجام آزمایش‌های ایمنی بیشتر و بررسی حوزه‌های پرریسک، به تعویق افتاده است. اکنون OpenAI اعلام کرده که این مدل‌ها تحت آزمایش‌های دقیق ایمنی قرار گرفته‌اند. در مجموع، این مدل‌ها به‌عنوان بخشی از تلاش OpenAI برای دموکراتیزه کردن هوش مصنوعی معرفی شده‌اند. 

منبع: CNBC