پایگاه خبری فولاد ایران- هر ساله، گزارش آماری «بررسی انرژی جهانی» دیدگاه‌های مهمی درباره روندهای انرژی جهان ارائه می‌دهد. نسخه سال ۲۰۲۵ این گزارش که توسط «مؤسسه انرژی» با همکاری شرکت‌های KPMG و Kearney منتشر شده است و داده‌های کامل سال ۲۰۲۴ را منعکس می‌کند، نشان می‌دهد که تولید و مصرف جهانی نفت نسبتاً ثابت مانده، اما تغییرات مهمی در حال وقوع است.
این تغییرات بازتابی از تحولات ژئوپلیتیکی، الگوهای متفاوت بهبود اقتصادی، و همچنین پرسش‌های بلندمدت درباره امنیت انرژی، اولویت‌های سرمایه‌گذاری و حرکت نابرابر جهان به سوی کربن‌زدایی است.
طبق گزارش اویل پرایس، در سال ۲۰۲۴، مصرف جهانی نفت – که سوخت‌های زیستی را شامل نمی‌شود اما مشتقات زغال‌سنگ و گاز طبیعی را در بر می‌گیرد – به ۱۰۱.۸ میلیون بشکه در روز رسید. این رقم بالاترین میزان ثبت‌شده در تاریخ است که ۰.۷٪ بیشتر از سال ۲۰۲۳ بود. به‌طور میانگین، تقاضای نفت طی دهه گذشته سالانه حدود ۱٪ رشد داشته که تقریباً به‌طور کامل از سوی کشورهای غیرعضو OECD هدایت شده است.
ایالات متحده همچنان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت در جهان است و ۱۸.۷٪ از تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده است. مصرف روزانه نفت آمریکا اندکی نسبت به سال قبل کاهش یافته، اما طی ده سال گذشته، به‌طور میانگین سالانه ۰.۵٪ رشد داشته است.
چین دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان بود و ۱۶.۱٪ از تقاضای جهانی را شامل می‌شد. مصرف روزانه چین با کاهش ۱.۲٪ به ۱۶.۴ میلیون بشکه در روز رسید. این کاهش، تغییر بزرگی نسبت به رشد میانگین ۴٪ سالانه طی دهه گذشته محسوب می‌شود و برخی تحلیل‌گران معتقدند که ممکن است تقاضای نفت چین به اوج بلندمدت خود نزدیک شده باشد؛ به‌ویژه با کندی رشد اقتصادی و حرکت به سمت حمل‌ونقل برقی.
هند برخلاف چین، همچنان شاهد افزایش مصرف نفت است؛ با رشد ۳.۱٪ سالانه که مصرف روزانه را به ۵.۶ میلیون بشکه در روز رسانده است. رشد اقتصادی و طبقه متوسط رو‌به‌رشد هند، این کشور را در مسیر تبدیل شدن به سومین مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان در چند سال آینده قرار داده است.
در حالی‌که کشورهای عضو OECD تغییرات اندکی در مصرف نفت داشتند (+۰.۱٪)، کشورهای غیرعضو رشد ۱.۲٪ را تجربه کردند.
از نظر تولید، تولید جهانی نفت (شامل مایعات گاز طبیعی و سایر مشتقات) به رکورد ۹۶.۹ میلیون بشکه در روز رسید؛ ۱.۸ میلیون بشکه بیشتر از اوج پیش از کرونا و حدود ۹٪ بیشتر از دوران رکود ناشی از کووید-۱۹. در ظاهر، این داستانی از مقاومت و بازیابی است، اما با بررسی دقیق‌تر، تصویر پیچیده‌تری نمایان می‌شود.
ایالات متحده همچنان پیشتاز تولید نفت جهان است و تولیدی معادل ۲۰.۱ میلیون بشکه در روز دارد. با این حال، این رقم شامل مقدار قابل‌توجهی مایعات گاز طبیعی (NGLs) مانند اتان و پروپان است که مستقیماً به‌عنوان سوخت حمل‌ونقل استفاده نمی‌شوند و بیشتر خوراک پالایشگاه‌ها هستند.
اگر NGLها را حذف کنیم، تولید واقعی نفت خام و میعانات گازی آمریکا – آنچه تحلیل‌گران به‌عنوان «نفت واقعی» در نظر می‌گیرند – به ۱۳.۲ میلیون بشکه در روز می‌رسد. با اینکه این رقم نیز یک رکورد محسوب می‌شود، اما رشد سالانه آن فقط ۲٪ بوده، در حالی که میانگین رشد دهه گذشته ۴.۲٪ بوده است؛ نشانه‌ای که ممکن است تولید آمریکا به آستانه رشد خود نزدیک شده باشد.
روسیه با تولید ۱۰.۲ میلیون بشکه در روز در رتبه دوم قرار دارد که نسبت به سال ۲۰۲۳ کاهش ۳.۱٪ داشته است؛ عمدتاً به‌دلیل تحریم‌های غرب و محدودیت‌های لجستیکی. با این حال، صادرات نفت روسیه به چین و هند همچنان قوی بوده و این کشور را در بازار انرژی جهانی نگه داشته است.
عربستان سعودی نیز با کاهش ۴.۲٪ در تولید، در رتبه سوم قرار دارد و تولید روزانه‌اش به ۹.۲ میلیون بشکه رسیده است؛ پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۱۱. این کاهش، بازتابی از کاهش داوطلبانه تولید برای حمایت از قیمت‌ها و همچنین تردیدهایی درباره ظرفیت مازاد این کشور است.
گزارش آماری ۲۰۲۵ تأیید می‌کند که نفت همچنان در قلب اقتصاد جهانی قرار دارد. تقاضا در کشورهای در حال توسعه رو به رشد است، تولید در دست چند کشور معدود متمرکز مانده و آسیب‌پذیری‌های عرضه همچنان پابرجاست.
منبع: Oilprice