پایگاه خبری فولاد ایران - در شرایطی که جهان با بحران‌های ژئوپلیتیکی، فشارهای اقتصادی و نوسانات سیاسی مواجه است، بسیاری از سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران و مدیران ارشد ممکن است به‌دنبال کاهش یا تعلیق سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری اقلیمی باشند. این در حالی است که چنین تصمیمی می‌تواند تبعاتی عمیق برای اقتصاد، محیط زیست و تاب‌آوری جوامع داشته باشد. به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، برخلاف تصور رایج، اکنون دقیقاً زمانی است که باید بر شدت سرمایه‌گذاری‌ها در فناوری‌های اقلیمی افزود، نه اینکه از آن کاست. سرمایه‌گذاری‌هایی که طی دو دهه گذشته در این حوزه صورت گرفته‌اند، اکنون در مرحله‌ای قرار دارند که می‌توانند ثمرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی قابل‌توجهی ایجاد کنند و هرگونه عقب‌نشینی در این مقطع، به‌معنای تضعیف این دستاوردها و افزایش هزینه‌های آینده خواهد بود.
فناوری اقلیمی در سال‌های اخیر نه‌تنها به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و حفظ زیست‌بوم‌ها کمک کرده، بلکه به ایجاد فرصت‌های اقتصادی قابل‌توجه نیز منجر شده است. از توسعه بازارهای نوظهور گرفته تا خلق مشاغل جدید و افزایش بهره‌وری منابع، این فناوری‌ها در حال بازتعریف نحوه رشد اقتصادی در قرن ۲۱ هستند. سرمایه‌گذاری در آن‌ها نه یک اقدام زیست‌محیطی صرف، بلکه یک تصمیم استراتژیک اقتصادی است.
شرکت‌های مختلفی در سراسر جهان توانسته‌اند از طریق نوآوری‌های اقلیمی، هم به پایداری زیست‌محیطی کمک کنند و هم سودآوری خود را افزایش دهند. برای نمونه، یک شرکت بریتانیایی با استفاده از ضایعات بازیافتی، سازه‌های صخره‌ای مصنوعی برای دریا ساخته است که به احیای اکوسیستم‌های دریایی اطراف زیرساخت‌هایی مانند توربین‌های بادی و خطوط انتقال انرژی کمک می‌کند. این فناوری تاکنون منجر به بازیافت صدها تن ضایعات و ایجاد هزاران متر مربع زیستگاه جدید دریایی شده است. در چین، شرکت Kweichou Moutai، از ضایعات فرآیند تولید مشروبات سنتی برای تولید مواد زیستی، کودهای ارگانیک، خوراک دام و بیوگاز استفاده می‌کند، که این امر به کاهش آلودگی، تولید ارزش افزوده و توسعه فناوری‌های زیست‌فناورانه کمک کرده است.
در قاره آفریقا، شرکت OCP مراکش با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، تحلیل خاک و داده‌های اقلیمی، به میلیون‌ها کشاورز کوچک در کشورهای مختلف کمک می‌کند تا نحوه کوددهی و آبیاری را بهینه کنند. نتیجه این اقدامات، افزایش چشمگیر بهره‌وری محصولات کشاورزی، کاهش مصرف منابع و افزایش درآمد خانوارهای روستایی بوده است. در فرانسه، گروه بیمه AXA با بهره‌گیری از داده‌های ماهواره‌ای و تحلیل ریسک، توانسته است نقشه‌هایی برای پیش‌بینی و پیشگیری از آتش‌سوزی جنگل‌ها تهیه کند. در چین نیز استارتاپ RoboticsCats از هوش مصنوعی برای پایش زیستگاه‌های طبیعی و شناسایی زودهنگام آتش‌سوزی‌ها استفاده می‌کند و بدین ترتیب، به حفاظت از تنوع زیستی و کاهش خسارات طبیعی کمک می‌نماید.
در کنار این موارد، فناوری‌هایی در حال توسعه هستند که می‌توانند چهره آینده اقتصاد و محیط‌زیست را به‌طور بنیادین تغییر دهند. از جمله می‌توان به تلاش‌های استارتاپ Astroforge برای استخراج فلزات از فضا اشاره کرد، که در صورت موفقیت، می‌تواند نیاز به استخراج مخرب منابع طبیعی از سطح زمین را کاهش دهد. همچنین انرژی اسمزی، که با استفاده از اختلاف شوری آب‌ها انرژی تولید می‌کند، به‌عنوان یک منبع تجدیدپذیر، پایدار، بدون کربن و بی‌صدا، پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای تأمین انرژی آینده دارد، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند آب‌شیرین‌کنی، مدیریت پسماند، و تولید برق پایدار.
در مقابل، عدم اقدام و کاهش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های اقلیمی، می‌تواند نه‌تنها روند توسعه این نوآوری‌ها را متوقف کند، بلکه هزینه‌های اقتصادی فزاینده‌ای به‌همراه داشته باشد. تنها از سال ۲۰۰۰ تا کنون، بلایای مرتبط با تغییرات اقلیمی بیش از ۳.۶ تریلیون دلار خسارت به اقتصاد جهانی وارد کرده‌اند. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۵، ریسک‌های اقلیمی می‌توانند منجر به کاهش ۶.۶ تا ۷.۳ درصدی سودآوری شرکت‌ها در سطح جهانی شوند، به‌ویژه در صنایعی که دارای دارایی‌های ثابت فراوان یا زنجیره تأمین گسترده هستند.
تحقیقات متعدد نشان داده‌اند که ریسک اقلیمی، در واقع نوعی ریسک مالی است. شرکت‌هایی که قادرند این ریسک را شناسایی و مدیریت کنند، تاب‌آوری بیشتری در برابر بحران‌ها خواهند داشت، فرصت‌های بیشتری برای نوآوری شناسایی خواهند کرد و در اقتصاد سبز آینده از موقعیت رقابتی بهتری برخوردار خواهند بود. مجمع جهانی اقتصاد تخمین زده است که تا سال ۲۰۳۰، می‌توان با تمرکز بر اقدام اقلیمی، تا ۱۰.۱ تریلیون دلار ارزش اقتصادی جدید ایجاد کرد.
نکته قابل‌تأمل این است که شرکت‌ها اغلب هزینه اقدامات اقلیمی را بیش از واقعیت تخمین می‌زنند و در مقابل، زیان‌های ناشی از عدم اقدام را دست‌کم می‌گیرند. این در حالی است که مطالعات نشان می‌دهد هر یک دلار سرمایه‌گذاری در سازگاری اقلیمی، می‌تواند بین ۲ تا ۱۹ دلار بازگشت اقتصادی داشته باشد. این بازگشت نه‌تنها در قالب صرفه‌جویی در هزینه‌ها، بلکه در قالب فرصت‌های جدید اقتصادی و کاهش ریسک نیز بروز می‌یابد.
تجربه عملی نیز از این رویکرد پشتیبانی می‌کند. در سه سال اخیر، ائتلاف جهانی شرکت‌های فعال در حوزه اقلیمی توانسته‌اند انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را به‌طور متوسط ۱۰ درصد کاهش دهند، در حالی‌که درآمد آن‌ها در همین بازه زمانی به‌طور میانگین ۱۸ درصد افزایش یافته است. این واقعیت روشن می‌کند که اقدام اقلیمی و رشد اقتصادی نه‌تنها با یکدیگر در تضاد نیستند، بلکه می‌توانند هم‌افزا نیز باشند.
در مجموع، جهان امروز در مقطعی حساس قرار دارد؛ جایی که تصمیمات سرمایه‌گذاری در حوزه اقلیم می‌توانند مسیر توسعه اقتصادی و زیست‌محیطی دهه‌های آینده را رقم بزنند. عقب‌نشینی از سرمایه‌گذاری در این حوزه به‌معنای از دست دادن فرصت‌هایی است که اکنون در حال شکوفایی هستند و نادیده گرفتن خطراتی است که با سرعت در حال نزدیک شدن‌اند. در مقابل، با تقویت سرمایه‌گذاری در فناوری‌های اقلیمی و طبیعت‌محور، می‌توان آینده‌ای پایدارتر، ایمن‌تر و شکوفاتر را برای جوامع سراسر جهان تضمین کرد.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد