پایگاه خبری فولاد ایران- کابل در خطر تبدیل شدن به نخستین شهر مدرن است که کاملاً بی‌آب می‌شود. سازمان غیردولتی «مرسی کور» هشدار می‌دهد: جمعیت ۷ میلیونی پایتخت افغانستان با بحرانی حیاتی روبه‌روست که نیازمند توجه فوری جامعه جهانی است.
به گزارش گاردین، کارشناسان هشدار داده‌اند که کابل، پایتخت افغانستان، ممکن است نخستین شهر مدرن در جهان باشد که به‌طور کامل با خشک شدن منابع آبی‌اش روبه‌رو شود.
طبق گزارشی از سازمان مردم‌نهاد مرسی کور (Mercy Corps)، سطح آب در آب‌سفره‌های کابل طی یک دهه گذشته به دلیل شهرنشینی سریع و بحران اقلیمی تا ۳۰ متر کاهش یافته است.
در حال حاضر، نزدیک به نیمی از چاه‌های حفر شده – که منبع اصلی تأمین آب شرب ساکنان کابل هستند – خشک شده‌اند. برداشت آب در کابل سالانه ۴۴ میلیون متر مکعب بیشتر از میزان تغذیه طبیعی آب‌سفره‌هاست.
اگر این روند ادامه یابد، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ تمام منابع زیرزمینی کابل خشک شوند، وضعیتی که تهدیدی وجودی برای زندگی هفت میلیون نفر از ساکنان این شهر خواهد بود.
دِین کِری، مدیر کشور افغانستان در مرسی کور، گفت: «باید تلاش جدی برای مستندسازی این بحران صورت گیرد و توجه بین‌المللی به آن جلب شود. اگر آب نباشد، مردم جامعه خود را ترک می‌کنند. عدم رسیدگی به نیازهای آبی افغانستان فقط منجر به افزایش مهاجرت و سختی بیشتر برای مردم خواهد شد.»
این گزارش همچنین بر آلودگی آب به‌عنوان مشکل گسترده دیگر تاکید دارد. تا ۸۰٪ از منابع آب زیرزمینی کابل غیرقابل استفاده شناخته شده‌اند؛ چراکه دارای سطوح بالای فاضلاب، نمک و آرسنیک هستند.
دسترسی به آب به نبردی روزمره برای مردم کابل تبدیل شده است. برخی خانوارها تا ۳۰٪ از درآمدشان را صرف تهیه آب می‌کنند و بیش از دو سوم مردم دارای بدهی ناشی از تهیه آب هستند.
نازیفه، معلمی ساکن منطقه خیرخانه کابل، می‌گوید: «افغانستان با مشکلات زیادی روبه‌روست، اما این کم‌آبی از همه سخت‌تر است. هر خانه‌ای با مشکل مواجه است، به‌ویژه خانواده‌هایی که درآمد پایینی دارند. آب چاه با کیفیت مناسب اصلاً وجود ندارد.»
در این میان، برخی شرکت‌های خصوصی از بحران سوءاستفاده کرده‌اند. آن‌ها اقدام به حفر چاه‌های جدید و برداشت گسترده از منابع عمومی آب زیرزمینی کرده و سپس این آب را با قیمت بالا به مردم شهر می‌فروشند.
جمعیت کابل از کمتر از یک میلیون نفر در سال ۲۰۰۱ به حدود ۷ میلیون نفر رسیده که تقاضای آب را به‌طور چشمگیری افزایش داده است. فقدان حکمرانی متمرکز و مقررات مؤثر نیز این بحران را در طول دهه‌ها تشدید کرده است.
در اوایل سال ۲۰۲۵، دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل اعلام کرد که شرکای آن تنها ۸.۴ میلیون دلار از ۲۶۴ میلیون دلار مورد نیاز برای اجرای برنامه‌های آب و بهداشت در افغانستان را دریافت کرده‌اند.
افزون بر آن، ۳ میلیارد دلار کمک مالی بین‌المللی برای آب و بهداشت از سال ۲۰۲۱، پس از بازگشت طالبان به قدرت، مسدود شده است.
تازه‌ترین تصمیم آمریکا برای کاهش بیش از ۸۰٪ کمک‌های USAID نیز این بحران را عمیق‌تر کرده است.
یکی از پروژه‌هایی که در صورت تکمیل، می‌تواند وابستگی کابل به آب‌های زیرزمینی را کاهش دهد، پروژه انتقال آب از رود پنجشیر است. این طرح، در صورت اجرا، می‌تواند برای ۲ میلیون نفر آب آشامیدنی سالم فراهم کند.
مراحل طراحی این پروژه در اواخر سال ۲۰۲۴ به پایان رسید، اما هنوز در انتظار تأیید بودجه است. دولت در تلاش است تا سرمایه‌گذاران بیشتری برای تأمین هزینه ۱۷۰ میلیون دلاری آن جذب کند.
دکتر نجیب‌الله سدید، پژوهشگر ارشد در مدیریت منابع آبی و عضو شبکه متخصصان آب و محیط‌زیست افغانستان می‌گوید: «ما وقت زیادی نداریم تا منتظر تأیید بودجه بمانیم. ما در میانه طوفانی گرفتار شده‌ایم که اگر اقدامی فوری نکنیم، راه بازگشتی نخواهیم داشت.»
او می‌افزاید: «مردم کابل در شرایطی هستند که باید بین آب و غذا یکی را انتخاب کنند. با این حال، با مردم صحبت کرده‌ایم و می‌بینیم که حاضرند اندک دارایی‌شان را در راه‌حل‌های پایدار سرمایه‌گذاری کنند. هر پروژه‌ای که سریع‌تر تأثیرگذار باشد، در اولویت است. فقط باید از جایی شروع کنیم.»
منبع: The Gurdian