پایگاه خبری فولاد ایران- طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد، در سال‌های اخیر، سلامت جهانی پیشرفت‌هایی در شاخص‌هایی چون افزایش امید به زندگی و کاهش مرگ‌ومیر مادران و کودکان داشته است. با این حال، روند این پیشرفت‌ها کند شده و نشانه‌هایی از عقب‌گرد در شاخص‌های آمادگی نظام‌های سلامت عمومی دیده می‌شود. از سویی دیگر، کاهش شدید در کمک‌های توسعه‌ای بین‌المللی و بودجه‌های سلامت، تهدیدی جدی برای این دستاوردها به شمار می‌رود.
امروزه نظام‌های سلامت با پنج چالش اصلی مواجه‌اند:
۱. تأثیر تغییرات اقلیمی که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ موجب ۱۴.۵ میلیون مرگ اضافی شود.
۲. افزایش جمعیت سالمندان که طی ۲۵ سال آینده دو برابر خواهد شد.
۳. افزایش بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت و سرطان.
۴. تداوم نابرابری‌های ساختاری در دسترسی به خدمات سلامت.
۵. اختلالات ژئوپلیتیکی از جمله کاهش کمک‌های خارجی، افزایش تنش‌های تجاری، و تضعیف همکاری‌های چندجانبه.
این وضعیت نه تنها سلامت مردم را به خطر انداخته، بلکه بر نوآوری، همکاری‌های بین‌المللی، و هماهنگی در مقررات نیز اثر منفی گذاشته است. کاهش سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، منجر به کند شدن پیشرفت علمی، کاهش هماهنگی بین کشورها، و تشدید نابرابری در دسترسی و کیفیت خدمات سلامت شده است.
برای عبور از این بحران، تنها توسعه داروها و تجهیزات پزشکی کافی نیست. آنچه اکنون نیاز داریم، نوآوری در شیوه‌های تأمین مالی و ساختارهای اداره نظام سلامت است. تکیه بر تعهدات موقتی کمک‌کنندگان یا مدل‌هایی چون اوراق اثر سلامت (Health Impact Bonds) کارآمد نیستند. در مقابل، مدل‌های ترکیبی تأمین مالی (Blended Finance) که با کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، منابع بیشتری جذب می‌کنند، باید جایگزین شوند.
همچنین ایجاد مکانیسم‌های بیمه‌ای برای تأمین منابع مالی در مواقع بحران، توسعه مدل‌های غیرمتمرکز ارائه خدمات سلامت برای پوشش بهتر مناطق محروم، و استفاده هوشمندانه از فناوری‌هایی چون هوش مصنوعی و مدیریت داده‌ها از اولویت‌های ضروری هستند.
کاهش کمک‌های خارجی، کشورها را به سمت تقویت نظام‌های ملی سلامت سوق می‌دهد. این یک تهدید و در عین حال، یک فرصت است. کشورها می‌توانند با سرمایه‌گذاری در آموزش نیروی انسانی، تقویت زنجیره‌های تأمین داخلی و به‌کارگیری فناوری، سلامت را به موتور محرک رشد اقتصادی تبدیل کنند. در مناطقی که دولت مرکزی قادر به پاسخگویی مؤثر نیست، ممکن است گرایش به سمت خودمختاری منطقه‌ای در سلامت افزایش یابد.
با وجود این تحولات، همکاری جهانی همچنان حیاتی است؛ زیرا بیماری‌ها به مرزهای جغرافیایی پایبند نیستند. احیای سازوکارهای حاکمیت جهانی سلامت و ایجاد نهادهای منطقه‌ای مکمل، می‌تواند به افزایش تاب‌آوری نظام سلامت جهانی کمک کند.
تجربه پاندمی کووید-۱۹ نشان داد که قطع یا کاهش سرمایه‌گذاری در سلامت می‌تواند فجایعی بزرگ به بار آورد؛ مانند بیش از ۷۰۰ هزار مرگ اضافه ناشی از اختلال در برنامه‌های مبارزه با سل در سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳. اکنون که سرمایه‌گذاری جهانی در سلامت با افت مواجه شده و تهدیدهای سلامت رو به افزایش است، نوآوری و مدل‌های جدید تأمین مالی نه‌تنها مطلوب، بلکه ضروری هستند.
نشست سلامت جهانی مجمع جهانی اقتصاد در تاریخ ۲۰ تا ۲۱ مه ۲۰۲۵ در ژنو، سوئیس، به بررسی این موضوعات و شناسایی راهکارهای عملی برای آینده سلامت جهانی خواهد پرداخت.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد