پایگاه خبری فولاد ایران- اقیانوسها میلیونها شغل ایجاد کرده و ستون فقرات برخی از مهمترین صنایع جهان هستند؛ از حملونقل دریایی که ۸۰٪ تجارت جهانی را جابهجا میکند، تا کابلهای فیبر نوری زیر دریا که ۹۵٪ از دادههای بینالمللی را منتقل میکنند. طبق پیشبینیها، صنایع وابسته به اقیانوس میتوانند تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۳ تریلیون دلار در سال درآمد داشته باشند.
اما اقیانوس چیزی فراتر از یک موتور اقتصادی است. به نقل از مجمع جهانی اقتصاد، این بزرگترین تنظیمکننده طبیعی اقلیم در سیاره ماست: نزدیک به ۳۰٪ از انتشار دیاکسیدکربن را جذب میکند، ۹۰٪ گرمای اضافی را ذخیره میکند و ۵۰ برابر بیشتر از جو زمین، کربن ذخیره مینماید. با این حال، ظرفیت اقیانوس برای ارائه این خدمات حیاتی به نقطه بحرانی نزدیک میشود.
سرمایهگذاری در راهحلهای پایدار نهتنها ضروریتر از همیشه است، بلکه فرصت منحصربهفردی برای جذب سرمایهگذاریهای کلان فراهم میآورد. اقتصاد اقیانوسی امروز، یک مرز سرمایهگذاری چند تریلیون دلاری است که شامل انرژیهای تجدیدپذیر، زیرساختهای ساحلی، بنادر، حملونقل دریایی، شیلات پایدار و آبزیپروری میشود.
اما این فرصتها تا حد زیادی دستنخورده باقی ماندهاند. با وجود پیشبینی رشد سریع اقتصاد آبی پایدار به بیش از ۳.۲ تریلیون دلار تا سال ۲۰۳۰، کمبود سرمایهگذاری مانع پیشرفت و نوآوریهای مرتبط با اقیانوس شده است. در فاصله ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ تنها ۱۳ میلیارد دلار برای پایداری اقیانوسها سرمایهگذاری شده که بیشتر آن از کمکهای توسعهای رسمی و منابع خیریه بوده است.
برای آزادسازی پتانسیل کامل این اقتصاد، سیاستگذاران و مدیران باید سه اولویت اصلی را دنبال کنند:
1. شناسایی فرصتهای سرمایهگذاری با رشد بالا در اقیانوسها
سرمایهگذاریهای آبی باید فراتر از حفاظت و احیا رفته و شامل پروژههای مقیاسپذیر و سودآور مانند انرژیهای تجدیدپذیر، زیرساختهای بندری و آبزیپروری صنعتی باشد.
2. کاهش ریسک سرمایهگذاری
با همکاری توسعهدهندگان، بانکهای توسعهای، بیمهگران و مؤسسات خیریه میتوان از ابزارهایی چون تضمین زیان اولیه برای کاهش ریسک و جذب سرمایهگذاران خصوصی بهره برد.
3. گسترش پروژههای سرمایهپذیر
بسیاری از توسعهدهندگان به کمبود بودجه اشاره دارند، اما مشکل اساسی نبود پروژههای بالغ و مقیاسپذیر برای سرمایهگذاری است.
اقتصادهای در حال توسعه با چالشهایی چون عدم قطعیت سیاسی، نوسانات ارزی، بازارهای مالی ضعیف و نبود زیرساختهای مالی مواجهاند. برای غلبه بر اینها، باید انتقال فناوری، اشتراک دانش و رویکردهای طبیعتمحور در توسعه صنایع اقیانوسی ترویج یابد.
نمونه موفق، صنعت باد فراساحلی است: توربینهای قابل بازیافت شرکت Shanghai Electric Wind Power نشان میدهند که ادغام سرمایه، فناوری و تخصص میتواند پیشرفت را رقم بزند.
سیاستهایی مانند «طرح ملی کربنزدایی کاستاریکا» نیز مدل مناسبی ارائه میدهند: با هدف استفاده ۱۰۰٪ از انرژی تجدیدپذیر تا سال ۲۰۵۰، این کشور از سال ۲۰۱۹ تاکنون بیش از ۳ میلیارد دلار سرمایه جذب کرده است.
با رویکردهایی مانند حفاظت از اکوسیستمهای دریایی، مشارکت جوامع محلی و تقویت زیرساختهای پایدار، میتوان همزمان رشد اقتصادی و پایداری را دنبال کرد. نمونههایی چون بندر سنگاپور و بندر آنتورپ-بروژ در زمینه سوختهای بدون کربن و زیرساختهای اکولوژیکی، این امر را اثبات میکنند.
پنج سال آینده بسیار حیاتی خواهد بود. رویدادهایی مانند «کنفرانس سازمان ملل درباره اقیانوس» و «فروم اقتصاد و مالی آبی» در ژوئن، فرصتی برای پیشبرد سرمایهگذاریهای نوآورانه و شراکتهای فرابخشی فراهم میسازند.
با وجود ریسکهای بالا، این لحظه، فرصتی بینظیر برای همراستاسازی سرمایهها با بازسازی اقیانوس و ایجاد تغییرات سیستمی برای یک اقتصاد آبی مقاوم و پایدار است که هم به نفع طبیعت و هم جوامع بشری باشد.
منبع: مجمع جهانی اقتصاد