🔵(جمع بندی) دهه خاص اقتصاد ایران (15)
پایگاه خبری فولاد ایران –
✏️دهه ۹۰ دارای ویژگی‌هایی است که سبب شده این دهه تبدیل به نقطه عطفی در اقتصاد ایران شود؛ نقطه عطفی که اگر به خوبی شناخته نشود و تدابیر لازم اندیشیده نشود، می‌تواند آغازی باشد بر افول اقتصاد ایران و اگر این تدابیر و اصلاحات به خوبی انجام شود می‌تواند شروعی باشد بر رشد پایدار و خروج از مشکلات اقتصادی.
✏️اکنون بر همه دلسوزان اقتصاد ایران واجب است که شرایط فعلی اقتصاد کشور را به خوبی بشناسند و آن را برای دیگران نیز تفهیم کنند.بر همین اساس در نیمه سال 98 تصمیم گرفته شد در سلسله یادداشت‌هایی به بررسی وضعیت شاخص‌های اصلی اقتصادی در دهه ۹۰ پرداخته شود. برای جمع‌بندی و اثبات این مدعا که دهه ۹۰ دهه‌ای خاص است نگاهی گذرا به برخی یافته‌های این سلسله یادداشت‌ها خواهیم انداخت.
✏️در دهه ۹۰ رشد تشکیل سرمایه به شدت کاهش یافت و این موضوع مقدمه‌ای شد بر کاهش نرخ رشد اقتصادی به طوری که نرخ رشد اقتصاد حتی از میانگین بلندمدت آن هم که با ظرفیت‌های اقتصاد ایران فاصله داشت تنزل یافت. کاهش رشد اقتصاد در دهه ۹۰ سبب کاهش رشد درآمد سرانه شد و وضعیت رفاه رو به وخامت نهاد. کاهش رشد درآمد سرانه توام شد با وخامت دوباره توزیع درآمد که در اواخر دهه ۸۰ رو به بهبود نهاده بود. کاهش شدید رشد درآمد سرانه در کنار وخامت توزیع درآمد سبب افزایش نارضایتی در بخشی از جامعه و ایجاد مشکلات معیشتی برای آنها شد.
✏️اما این تمام ماجرا نبود. فساد نیز در این دوره زمانی رو به وخامت نهاد و از یک‌سو شاهد تثبیت رتبه ایران بودیم و از سوی دیگر با رونمایی از فسادهای کلان قبح فساد تا اندازه‌ای از بین رفت. وضعیت تورم، بازار ارز و بازار مسکن نیز متفاوت با گذشته بود و برای اولین بار در اقتصاد ایران شاهد دو جهش بزرگ قیمتی در بازارهای اصلی و شاخص کل قیمت مصرف‌کننده در کمتر از یک دهه بودیم.اینها تنها گوشه‌ای از نتایج به‌دست‌آمده از بررسی وضعیت متغیرهای اقتصادی در دهه ۹۰ بود.
✏️ اما همان‌طور که گفته شد این نقطه عطف تنها به معنای احتمال بدتر شدن شرایط نیست بلکه سناریوی دوم آن بهبود شرایط و آغاز دوره رشد و شکوفایی اقتصاد است. در واقع دو سناریو در پیش‌روی اقتصاد ایران وجود دارد؛ سناریوی اول غفلت از شرایط خطیر فعلی و ادامه روند فعلی و بدتر شدن وضعیت اقتصاد کلان است. سناریوی دوم شناخت شرایط فعلی و استفاده از فرصت به وجود آمده و آغاز اصلاحات ساختاری و نهادی برای بهبود اقتصاد ایران است.
✏️در هیچ برهه‌ای تا به امروز اقتصاد ایران به این اندازه آماده انجام اصلاحات ساختاری و نهادی نبوده است. با وجود نکات منفی ذکر شده در این دهه یک نکته بسیار مثبت و امیدوارکننده نیز وجود دارد و آن، مشخص شدن چالش‌های اقتصاد و ابعاد و اهمیت آنهاست. در گذشته هیچ‌گاه به این اندازه چالش‌های اقتصاد برای کارشناسان و رسانه‌ها و حتی دولتمردان مشخص نبود اما اکنون دیگر کمتر کسی در مورد وجود این چالش‌ها و اهمیت آنها تردید دارد.
✏️بنابراین اکنون دیگر بر کسی پوشیده نیست که اقتصاد ایران دچار چالش‌های مهم و عمیقی است که نیازمند اصلاحات گسترده است. این باور و شناخت اولین گام برای انجام اصلاحات است و از همین باب است که بر این باوریم دهه ۹۰ می‌تواند سرآغازی بر اصلاحات ساختاری در اقتصاد و تغییر روند اقتصاد شود
💠سعید مسگری/روزنامه جهان صنعت