کاشاگان، نمادی از عاقبت «غرب‌دوستی»
پایگاه خبری فولاد ایران –
🔺وحید حاجی‌پور | هفته پیش در خبرها آمد که شرکت انگلیسی – هلندی رویال داچ شل، از کنسرسیوم توسعه میدان نفتی کاشاگان خارج می‌شود؛ شرکت شل نزدیک به یک میلیارد دلار در این پروژه سرمایه گذاری کرده است و به همراه شرکت‌های غربی دیگر این پروژه را به بدترین شکل ممکن به پیش بردند. کنسرسیومی غربی برای توسعه این میدان تشکیل می‌شود و اعلام می‌کنند طی سال‌های آینده، روزانه از این میدان یک میلیون بشکه نفت تولید خواهند کرد. اعداد جذاب و اغوا کننده‌ای که این شرکت‌ها ارائه می‌کنند موجب می‌شود شرکت‌های بزرگ اگزون موبیل، توتال، شل هریک 16.8 درصد سهام کنسرسیوم را به نام خود ثبت کنند؛ کونوکو فیلیپس آمریکا هم صاحب 8.3 درصد سهام شد که پس از چند سال جای خود را به شرکت CNPC چین داد. شرکـت اینپکس با 7.6 درصد و شرکت نفت و گاز قزاقستان با 16.8 درصد سایر سهامداران این کنسرسیوم لقب گرفتند.
🔺طبق تعهدی که شرکت‌های غربی و شل به قراق‌ها داده بودند، مقرر شد در سال 2013 تولید از این میدان به یک میلیون و 600 هزار بشکه در روز برسد اما نه تنها چنین عددی ثبت نشد بلکه در سال 2013 تولید از این میدان با 75 هزار بشکه آغاز شد! در برنامه دیگری که توسط این کنسرسیوم به قزاقستان اعلام شد، تعهد تولید یک میلیون بشکه در سال 2020 داده شد اما هم اکنون میزان تولید از کاشاگان کمتر از 400 هزار بشکه در روز است.
🔺نگاهی به توسعه میدان بزرگ کاشاگان نشان می دهد شرکت‌های بزرگ نفتی برخلاف ذهنیت‌های صیقل خورده و بزرگنمایی‌های صورت گرفته در توسعه این میدان شکست بزرگی را تجربه کرده است. آن‌ها قرار بود تولید را از سال 2005 آغاز کنند ولی به سال 2007 تغییر یافت. تضمین شد که این تولید در سال 2008 آغاز شود که مشکلات پیش آمده و تاخیرهای مکرر غول‌های نفتی٬ زمان را به سال 2010 تغییر داد. در نهایت سال 2013 تولید آغاز شد اما به دلیل مشکلات فنی و خطاهای فاحش مهندسی و ... ، تولید پس از چند روز متوقف شد و حالا این میدان کمتر از 400 هزار بشکه نفت تولید می‌کند؛ یعنی کمتر از 25 درصد تعهد اولیه!
🔺حالا که هزینه‌های توسعه این میدان بیش از دو برابر شده و از رقم 24 میلیارد دلار به حدود 56 میلیارد دلار گذشته است،هم قزاق‌ها اعتراض دارند و هم شرکت‌های بزرگ نفتی جهان که می‌خواهند به آرامی این قرارداد را ترک کنند. در این میان قزاقستان می‌ماند و رویای تولید یک میلیون و 600 هزار بشکه‌ای که شرکت‌های غربی با ارائه آن، این میدان را از آن خود کردند. ارقامی که بزرگان نفت جهان بر روی آن مانور می‌دادند در ایران اما خریدار دارد، جایی که مشابه همین ارقام توسط شرکت‌های غربی به ایران ارائه شد و بخشی از کارشناسان داخلی، آن را نشانه عقب ماندگی کشورمان دانستند.
🔺به عنوان نمونه همین دو سال پیش بود که شرکت مرسک از برنامه توسعه‌ای خود برای میدان آب تیمور گفت که می‌خواست تولید از این میدان را به 450 هزار بشکه در روز برساند؛ یعنی 9 برابر رقم تولید فعلی. گرچه شرکت‌های دیگر خارجی اعداد به مراتب کمتری را برای تولید از این میدان پیشنهاد دادند اما کلید واژه «آب تیمور 450 هزار بشکه‌ای» تبدیل به دستمایه‌ای شد که از شرکت‌های غربی یک «معجزه‌گر» تراشیده شود در حالی که موضوع میدان کاشاگان، یک نمونه از اتفاقاتی است که این کارشناسان، علاقه‌ای ندارند درباره آن سختی به میان بیاورند.
میز نفت