واکاوی اثر تحریم پتروشیمی بر بازار مالی
پایگاه
خبری فولاد ایران- بر اساس اعلام وزارت خزانه‌داری آمریکا 39 شرکت زیرمجموعه‌های
هلدینگ خلیج‌فارس مشمول تحریم خرید، فروش، همکاری، حمل‌ونقل، بازرگانی، بیمه و هرگونه
عملیات مالی و فنی مرتبط قرار گرفته‌اند. از این 39 شرکت 10 شرکت دفتر نمایندگی هلدینگ
خلیج‌فارس در خارج از کشور، 15 شرکت خدماتی و 13 واحد مجتمع پتروشیمی هستند که البته
برخی از آنها در مرحله طرح و اجرا هستند.
▪️هلدینگ خلیج‌فارس برخلاف شرکت‌های زیرمجموعه خود شرکتی نوپا
به شمار می‌رود. شرکت پتروشیمی خلیج‌فارس در سال ۱۳۸۹ توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی
ایران و با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۸۰۰ میلیارد تومان راه‌اندازی شد.
▪️بر اساس ترکیب سهامداران این شرکت عملاً وابستگی به نهادهای
تحریم‌شده اولیه نداشته اما بهانه‌جویی وزارت خزانه‌داری مبنی بر همکاری هلدینگ با
قرارگاه خاتم‌الانبیا جایگزین دلایل اولیه تحریم شد. شرکت هلدینگ خلیج‌فارس با ارزش
بازار 45 هزار میلیارد تومانی دومین شرکت بزرگ بازار سرمایه به شمار می‌رود و پس از
فولاد مبارکه 57 هزار میلیاردتومانی 1 /5 درصد ارزش بازار بورس تهران را به خود اختصاص
داده است، همچنین از 39 شرکت تحریم‌شده وابسته به هلدینگ شرکت‌های پتروشیمی مبین، فجر،
پارس، گروه سرمایه‌گذاری پتروشیمی ایرانیان و پتروشیمی لردگان در بازار سرمایه حضور
دارند که جمع ارزش بازار این شرکت‌ها بیش از 90 هزار میلیارد تومان و تقریباً معادل
9 درصد کل ارزش بورس و فرابورس ایران ارزیابی می‌شود، از این‌رو یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های
ایران و جهان به شمار می‌رود.
▪️واقعیت آن است که تحریم بخش پتروشیمی ایران همواره مطرح بوده
است. در تحریم‌های اولیه در ۱۸۰ روز پس از خروج آمریکا از برجام (۱۳ آبان ۱۳۹۷) ردپای
محصولات پتروشیمی نیز دیده می‌شد. در بخشی از این تحریم‌ها آمده است: «تحریم مربوط
به معامله با شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران
(نیکو) از جمله خریداری نفت، محصولات نفتی یا محصولات پتروشیمی از ایران است.»
▪️مهم‌ترین مشکل در بحث تحریم‌های ایالات متحده در دور جدید همانند
دور قبلی این تحریم‌ها بحث مالی و بانکی است، در واقع هرچند با گذشت زمان تحریم‌ها
به روش‌های مختلف دور زده خواهد شد اما کنترل نظام پولی جهان توسط ایالات متحده مهم‌ترین
مشکل تحریم‌ها را معطوف به این بخش خواهد ساخت و همین امر نقطه نگرانی عمده از تحریم‌های
جدید است.
▪️در کنار بحث مالی نحوه تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و هدرروی منابع
درگیر این طرح‌ها دومین مشکل عمده ناشی از تحریم‌ها ارزیابی می‌شود به ویژه آنکه رقابتی
نیز در میان صنایع پتروشیمی ایران و عربستان وجود دارد که در سایه تحریم‌ها هر روز
به فاصله دو کشور افزوده می‌شود. در حال حاضر سابیک عربستان عملاً پنجمین شرکت پتروشیمی
جهان است و در سایه بروز مشکل برای شرکت‌های ایرانی به رشد خود ادامه می‌دهد. متاسفانه
در خلال 10 سال اخیر که تحریم گریبانگیر اقتصاد ایران شده است هیچ مکانیسم جبران خسارات
تحریم برای شرکت‌های ایرانی از سوی دولت پیش‌بینی نشده است .
✍همایون دارابی/
تحلیلگر بازار سرمایه