پایگاه
خبری فولاد ایران - جنگ تجاری بین چین و امریکا یکی از
بزرگترین تهدیدها برای اقتصاد جهانی است هرچند امکان به سرانجام رسیدن آن وجود
دارد. طبق اظهار رییس جمهور امریکا هر دو ابرقدرت اقتصادی در حال نزدیک شدن به حل
مناقشات دراز مدت خود هستند که بر چشم انداز کلی اقتصاد دنیا سایه افکنده است.
به گزارش فولاد ایران، ترامپ در سال 2018 با احساس خطر از
افزایش فعالیت چین در این کشور و در جهت محافظت از مالکیت معنوی شرکت های امریکایی بر
واردات کالاهای چین به ارزش 250 میلیارد دلار تعرفه اعمال کرد، چین نیز در اقدام
تلافی جویانه تعرفه بر واردات 110 میلیارد دلار کالای امریکایی اعمال کرد. ایالات
متحده چین را تهدید کرد در صورت عدم توافق تا اول مارچ 2018، سطح تعرفه ها را از
10 درصد به 25 درصد خواهد رساند و 200 میلیارد دلار واردت چین را ملزم به پرداخت
تعرفه قرار خواهد داد. اما وی ترجیح داد با رییس جمهور چین در این مورد نشستی
داشته باشد.
گذشته از این مذاکرات و منازعات، در زیر به بررسی چند نکته
می پردازیم:
-
شکایت
امریکا علیه چین چیست؟
چند مورد در این بخش قابل بحث است. یکی اینکه مقدار صادرات
چین به امریکا در برابر واردات از این کشور چقدر است؟ آیا چین واقعا جای مشاغل در
بخش تولید امریکا را پر کرده است؟ و آیا حق مالکیت معنوی امریکا توسط چین پایمال
شده است؟
امریکا در بخش های مختلف تجاری چین را مورد حمله قرار داده
اما ظاهرا این ها مسائل کوتاه مدتی است که بازتاب واقعی از رقابت عمیق و ریشه دار
این دو کشور و بازگو کننده ویژگی مشخص آن هاست.
-
مازاد
تجاری چیست و چرا دردسر ساز شده است؟
نقطه اتکای ترامپ روی مازاد تجاری است که چین علیه امریکا
اعمال می کند. مازاد تجاری زمانی پیش می آید که صادرات یک کشور به کشور دیگر بیشتر
از واردتش از آن باشد. این حقیقتی غیر قابل انکار است که چین طی بیست سال گذشته
تبدیل به نیروی تولیدکننده شده و رشد بالایی در زمینه صادرات داشته است. بازار
امریکا نیز سود بالایی از محصولات ارزان قیمت چین مثل اسباب بازی، پوشاک، لوازم
ورزشی و وسایل منزل برده است. آنچه موجب نگرانی است این است که اگر قرار باشد چین
تولیدکننده همه چیز باشد به زودی مشاغل در امریکا و سایر کشورهای پیشرفته را نیز از
بین خواهد برد. البته هنوز نمی توان در مورد اینکه چقدر این روند تجارت در سطح
تولید امریکا تاثیر منفی داشته نظر قطعی داد چراکه علت اصلی از دست رفتن شغل ها در
بخش تکنولوژی، تجارت با چین نبوده است.
موضوع دیگر این است که چین نیاز به واردات چندانی از سایر
کشورهای دنیا نیز ندارد، پس چطور سایر کشورها از طریق فروش محصولات خود به بازارها
کسب درآمد می کنند؟ و این تقاضای خود امریکا و سایر دولت هاست که باعث افزایش
واردات از چین می شود. باید توجه داشت که چین برای اولین بار طی دهه اخیر در نیمه
دوم سال گذشته کسری حساب خود در برابر سایر ملت ها را به ثبت رساند و درکل شروع به
واردات بیشتر از سایر کشورها نمود. با تمام اینها، تجارت دوجانبه چین با امریکا
نشان می دهد که علی رغم تنش ها و تعرفه های اعمالی هنوز هم صادرات چین در سطح
بالاتری قرار دارد.
-
موضوع
مالکیت معنوی چیست؟
تا سی سال پیش در چین مردم چیزی در مورد حقوق نمی دانستند و
امروز این موضوع تبدیل به یکی از پیچیده ترین سیستم های تشخیص مالکیت معنوی شده
است. اما باید در نظر گرفت که ایجاد یک چهارجوب قانونی و مکانیزم اجرایی زمان بر
است. سالها طول کشیده تا چین از یک اقتصاد منزوی تبدیل به یک ابرقدرت اقتصادی شده
و این امر بدون ورود تکنولوژی از سرتاسر دنیا به این کشور و کپی و تقلید میسر
نبوده و این روش قابل قبولی برای کشورهای در حال توسعه است. اما چین امروز کشور
بیچاره ای نیست و یک قدرت اقتصادی بسیار قوی است و اگر حمایت خود در برابر سرقت
های تکنولوژیکی را ادامه ندهد امریکا و سایر کشورها موارد بسیاری جهت شکایت خواهند
داشت. تصور غلطی مبنی بر قابلیت اندک نوآوری در چین وجود دارد و این واقعیت ندارد.
چین در بخش تکنولوژی، پرداخت آنلاین، هوش مصنوعی و همینطور علم و فن آوری بنیادین
توانایی خود در نوآوری را به اثبات رسانده است. اگر چین بخواهد از ابر قدرت
تولیدکننده تبدیل به ابر قدرت نوآوری شود می بایست مالکیت معنوی خود را نیز حفظ
نماید.و به همین دلیل امریکا از چین می خواهد بخش تکنولوژی خود را اصلاح کرده و
انتقال اجباری فن آوری از امریکا را متوقف نماید.
-
انتقال
اجباری دقیقا به چه معناست؟
انتقال اجباری یعنی به جای اینکه یک شرکت امریکایی تکنولوژی
خود را به چین بفروشد و یا قرارداد مشترک با شریک چینی داشته باشد مجبور به کنار
گذاشتن تکنولوژی خود بشود. این نکته ای اساسی در مناقشات اخیر چین و امریکا بوده
اما واقعیت کمی پیچیده تر است. تحقیقات اخیر نشان می دهد شرکت های امریکایی فعال
در چین فشاری از طرف چین احساس نکرده اند و برخی از این شرکت ها حتی اظهار می
کنند شرکت های چینی درخواست خرید تکنولوژی آنها را داشته اند. چین قانون منع اجبار
انتقال تکنولوژی از شرکت های خارجی را تصویب کرده و این گام بزرگی برای این کشور
است.
-
نقش
چین در این منازعات چیست؟
مهمترین هدف چین در این منازعات اجتناب از برخورد قاطعانه
با امریکاست و به همین دلیل امتیازات زیادی در روند تجاری اعمال می کند. چین در
مورد حفظ بهتر مالکیت معنوی، واردات کالاهای بیشتر از امریکا و ممنوعیت انتقال
اجباری تکنولوژی توافق کرده است. چین می خواهد شرایط اقتصادی را طبق نظر خود پیش
ببرد و تابع مطلق امریکا در چگونگی برنامه ریزی برای توسعه اقتصاد خود و سرمایه
گذاری در سایر نقاط دنیا نیست و هنوز زمینه های فراوان رقابت اقتصادی برای اجرای
بهتر روند تجاری برای آن وجود دارد. خصومت های اخیر موجب بروز ناسیونالیست گرایی
در چین شده و این یک روند بسیار خطرناک است. چراکه تا قبل از این جوانان چینی غرب
و بخصوص امریکا را مکان مناسب برای تحصیل، کار و تبادل دانش می دانستند ولی
اتفاقات اخیر موجب انزوای آنها در این امر شده است. ما شاهد پیامدهای سیاسی افزایش
ناسیونالیستی و خصومت بیشتر با امریکا بوده ایم که بسیار تاسف بار است.
سیاست های غلط امریکا در رساندن او به هدف کمکی نخواهد کرد
و خواسته های تجاری ناعادلانه آن از چین موجب اتکای بیشتر چین به اقتصاد داخلی،
تکنولوژی و نوآوری خود شده و چین را قوی تر خواهد کرد.
بعضی اوقات شکست در مذاکرات تجاری بهتر از موفقیت در آن
است.
-
جنگ
تجاری چطور پیش می رود؟ چه کسی بیشتر آسیب می بیند؟
تاکنون پیامد مستقیم جنگ تجاری کاملا شناخته نشده است. شرکت
ها نیازمند زمان برای تطبیق دادن خود با شرایط هستند و اظهار نظر در این مورد زود
است. آنچه روند تجاری را در دنیای امروز توصیف می کند روند اقتصادی زنجیره تامین
جهانی است. تجارت جهانی به غیر از چین و امریکا شامل کشورهای بسیار دیگری است و
زمانیکه اختلاف در این تجارت به وجود می آید زنجیره عرضه دچار مشکل جدی می شود و
نمی توان گفت کدام یک از طرفین زیان بیشتری می بینند. واضح است که هر دو طرف ضرر
می کنند و مابقی کشورهای دنیا نیز قربانی خواهند شد. تاثیر غیر مستقیم جنگ تجاری
بسیار مهمتر خواهد بود و همانطور که می بینید شاهد واکنش بازارهای جهانی به عدم
اطمینان به آینده هستیم.
-
چقدر
به برطرف شدن جنگ تجاری امید دارید؟
چین معافیت های خاصی در تجارت در نظر خواهد گرفت و مایل به
حل اختلافات تجاری است. اما تنش بین چین و امریکا همچنان ادامه خواهد داشت. این
تنش می تواند در مورد تکنولوژی چین، خواسته های آن و یا در مورد تمایل چین در راه
اندازی مدل توسعه جدید که متفاوت با مدل دموکراتیک اقتصادی آن است باشد. ما مدل
دموکراتیک اقتصادی چین را به خوبی می شناسیم و می دانیم به واسطه آن در جهان حکومت
می کند. اما با تمام اینها چین متمایل به آشتی با امریکاست که به نفع هر دو کشور و
همینطور سایر کشورهاست.
اما از طرف دیگر، چین نیاز دارد از طریق منازعه و مناقشه
زمان بیشتری برای تقویت اقتصاد خود بخرد. از آنجاکه مذاکرات تنها در مورد تجارت
است و نه مسائل دیگر خیال دولت چین راحت است. او این رابطه را تثبیت می کند تا
جلوی بحث بیشتر در مورد آنچه چین می تواند و می خواهد انجام دهد را بگیرد.
منبع: World Economic Forum
موضوعات مرتبط: فولاد - قراضه - سنگ آهن - قیمت آهن آلات - تحلیل اخبار - اخبار اقتصادی