چرا نفت ایران به‌راحتی قابل شناسایی است؟
پایگاه
خبری فولاد ایران - وحید حاجی پور |
... درجه API تنها یکی از
راه‌های شناسایی نفت ایران است و صرفا عامل اصلی به شمار نمی‌رود، چنانچه برای
تغییر API
نفت
ایران نیاز به نفت دیگری باشد باید صدها هزار بشکه نفت سبک غیر ایرانی با نفت
ایران مخلوط شود که تهیه این حجم از نفت، بسیار سخت است و از نظر اقتصادی نیز
مقرون به صرفه نیست. اما مهم‌ترین ویژگی نفت ایران «وانادیوم» و «نیکل» نفت است که
به هیچ عنوان قابل تغییر نیست، این ویژگی ، میزان فلزات نفت ایران را مشخص می‌کند
که با یک آزمایش ساده قابل تشخیص است؛ آگاهان به خوبی می‌دانند یکی از شاخصه‌های
نفت خام‌های عمده ایران، میزان فلزات سنگین آنها بخصوص وانادیوم است که در عملیات
مخلوط سازی‌های، به سادگی قابل شناسایی است.
🔺 متاسفانه
کسانی که بر این باورند شناسایی نفت ایران با یک تغییر ساده در درجه API قابل تغییر
است هنوز به درک درست و دقیقی از دانش «شیمی نفت» دست نیافتند. این گروه DNA نفت ایران
را به درجه API
محدود
کرده‌اند که در دنیای تجارت نفت، چنین القاب و برچسب‌هایی جایگاهی ندارد چرا که
حتی با آزمایش نفت کوره، منشا پالایشی و خوراکی آن را هم با همین شاخص وانادیوم می‌توان
شناسایی کرد ولی این، مشکل اصلی فروش نفت نیست. فرض کنیم با اختلاط انواع نفت،
درجه سبک یا سنگینی نفت ایران تغییر یابد و کسی هم پی نبرد این نفت متعلق به ایران
است؛ با تغییر درجه API نفت، یا نفت جدیدی راهی بازار شده و یا نوعی نفت
شبیه به نفت دیگری از انواع نفت خام جهان می‌شود.
🔺 این
راهکارهای سطحی سعی دارد بازار نفت را به مثابه بازار حبوبات در نظر بگیرد در حالی
که بازار نفت بازار شناخته شده با ارتباطات مشخصی است که فعالان آن سال‌هاست با
یکدیگر در ارتباط هستند و اینگونه نیست که با یک تغییر ساده در نفت، جای جدیدی
برای نفت ایران باز شود. حتی اگر فرض بگیریم بخش خصوصی موفق به تغییر درجه API شد سوال
اینجاست که چه مشتری می‌خواهد این نفت را خریداری کند؟
🔺 خریداران
نفت ایران برای استفاده از این نوع نفت جدید که زمان بسیاری می‌برد تا در بازار
شناخته شود با دو ریسک بزرگ رو به رو هستند. یکی ریسک عملیاتی و دیگری ریسک سیاسی.
برای تشریح ریسک عملیاتی باید گفت اصولا هر واحد پالایشی، طراحی مدل پالایشی خودرا
بر اساس نفت مشخصی انجام می‌دهد و با توجه به اینکه می‌خواهد چه فرآورده‌هایی را
تولید کند، نفت خام خود را انتخاب می‌کند که این نفت، دارای ویژگی‌های خاص خود
است. اگر این پالایشگاه با نفت درجه API 35 انتخاب کند و سایر
ویژگی‌های نفت را هم در نظر بگیرد، نمی‌تواند نفت دیگری را برای پالایش برگزیند
زیرا میان خوراک و بهره وری پالایشی، رابطه مستقیمی وجود دارد که سود پالایشگاه را
تعیین می‌کند. این همان ریسک عملیاتی است که اصولا هیچ پالایشگاهی علاقه ندارد
چنین ریسکی را بپذیرد، در چنین شرایطی شرکت‌های پالایشی در جستجوی نفتی خواهند بود
که بیشترین شباهت به خوراکی را داشته باشد که در تامین آن دچار محدودیت شده اند.
🔺 در این
وضعیت، ریسک سیاسی هم به میان می‌آید و پالایشگران با وجود اینکه می‌توانند از روش‌های
دیگری برای تداوم تامین خوراک اصلی خود استفاده کنند، اما دست به این ریسک نمی‌زنند
و ترجیح می‌دهند با جایگزینی نفت ایران، کمی از بهره وری خود بکاهند اما با جریمه‌های
سنگین آمریکا مواجه نشوند.
🔺 سوال اساسی
دیگر هم آن است که به فرض امکان تغییر مشخصات ، چه راهکاری برای اسناد اصالت
محمولات در نظر گرفته شده است؟ اگر اندکی
آشنایی با بازار نفت داشته باشیم می‌دانیم که خریداران نفت خام حاضر نیستند هیچ
محموله نفت خامی را بدون اسناد اصالت خریداری کنند . ضمن آنکه هیچ کشور یا مرکز
تولید کننده معتبر نفت خام نیز حاضر به همکاری با ایران برای سندسازی در این باره
نیست.
میز نفت