چه فعالین اقتصادی در ۲ سال آینده از بازار حذف میشوند؟

پایگاه خبری فولاد ایران - الف-ریسک اول :

ایران کشوری “انرژی محور” است و منبع تغذیه تولید ثروت در آن تولید نفت و گاز است ، اما متوسط قیمت نفت در ده سال گذشته به قیمت ثابت سال ٢٠١۶ ، ٨١ دلار بوده است و اکنون قیمت نفت ایران تقریبا ۴١ دلار است یعنی قیمت نفت نسبت به معدل ده سال گذشته ، نصف شده است. اقتصاد ایران برای مدت ده سال با نفت ٨١ دلار تنظیم شده و اکنون همه تنظیمات باید تغییر یابد؛

ب–ریسک دوم :

به گزارش وزارت نیرو ، ٨٠ درصد آب های زیر زمینی طی ۴٠ سال گذشته مصرف شده است، در روستا ها بسیار بیشتر از میزانی که طبیعت جایگزین می کند از سفره های آبهای زیرزمینی استفاده شده است و لذا تولید کشاورزی به سبب کاهش منابع آب در سفره های زیرزمینی در بسیاری از مناطق به شدت کاهش یافته است ، البته در سال آبی جدید ، بارندگی نسبت به متوسط ۴٨ ساله فقط ٣ درصد کاهش داشته است ، مشکل در کمبود بارندگی نیست ، مسئله استفاده روستائیان بیش از ظرفیت طبیعت از منابع آب های زیزمینی طی چهل سال گذشته است.

ج- ریسک سوم :

سرمایه گذاری در بخش نفت ، پتروشیمی و منابع مورد نیاز برای خرید خارجی از بانک های جهانی تامین مالی می شد که اکنون متوقف شده است، بخش نفت و گاز ، توقف تامین مالی از خارج را با ۵۰ میلیارد دلار وام از داخل جایگزین کرده و وام داخلی را نیز بازپرداخت نمی کند و فقط تمدید می کند

کاهش قدرت خرید

قدرت خرید مردم ، آن بخش که متکی به تولید انرژی است نصف شده و در روستا ها قدرت خرید، آن بخش که متکی به استفاده از آب های زیر زمینی است به یک پنجم کاهش یافته است ، لذا قدرت خرید به شدت کاهش یافته است

کاهش سرمایه گذاری به حدود ٢٠ درصد گذشته

کاهش قدرت خرید به تغییرات ذیل انجامیده است :

ثروت کشور تنها در حد اداره امور جاری است و پول چندانی برای سرمایه گذاری پس از اداره امور جاری ، باقی نمی ماند احتمالا سرمایه گذاری به حدود ٢٠ درصد سابق کاهش یافته است، بخش بازرگانی و خدماتی متکی به سرمایه گذاری ، به شدت کوچک شده است

تقسیم بندی سه گانه کالا و خدمات مصرفی:

کالا و خدمات مصرفی به سه دسته تقسیم میشود :

گروه یک – کالا و خدماتی که خانواده ها تحت هیچ شرایطی نمی توانند مصرف آن را حذف کنند؛

گروه دو– کالا و خدمات لوکس؛

گروه سه – کالا و خدمات حد فاصل گروه یک و دو؛

٨٠ درصد مصرف در گروه یک /کاهش ۵٠ تا ٧٠ درصدی فروش در گروه ٢ و ٣

احتمالا در وضع موجود ٨٠ درصد مصرف ، به کالا و خدمات گروه یک و ٢٠ درصد به کالا و خدمات گروه ٢ و ٣ تعلق دارد ،فعالین اقتصادی که در بخش سرمایه ای یا کالا و خدمات گروه دو و سه فعال بودند ، فروش آنها ۵٠ تا ٧٠ درصد کاهش یافته است ، آنهایی که از رکود سخن می گویند رکود مربوط به این سه بخش است اما در حوزه کالا و خدمات گروه یک ، رکود نیست و در این بخش فعالیت و کسب و کار ، عادی است.

حضور فعالین اقتصادی پنج برابر نیاز جامعه در گروه ٢ و ٣

در بخش کالا و خدمات سرمایه ای و گروه دو و سه ، پنج برابر نیاز جامعه فعال اقتصادی وجود داشت و اکنون ، فروش ۵٠ تا ٧٠ درصد کاهش یافته است، ترکیب دو عامل فوق ، به تشدید رقابت در این سه حوزه انجامیده و باعث شده تا فعالینی که مزیت قیمتی ندارند، کم فعال شوند.

اخراج ۵٠ درصد از فعالین اقتصادی گروه ٢ و ٣ از بازار

طی سه سال آینده پنجاه درصد از فعالین در این سه بخش ، به سبب نداشتن توان رقابت از کم فعال به مرحله اخراج از بازار می رسند ، هیچ برنامه ریزی دولتی و غیر دولتی ، قادر به حفظ فعالین فاقد توان رقابت ، در این سه بخش نخواهد بود؛در سه حوزه فوق ، بازار باید کوچک شود ، بخش بازرگانی ، خدمات و سرمایه ای در سه حوزه فوق با نفت بشکه ای ٨٠ دلار منطبق است و با نفت بشکه ای ۴٢ دلار، هیچ راهکاری جز اخراج از بازار برای ۵٠ درصد از فعالین اقتصادی آن ، وجود ندارد.

فعالینی که به هر دلیلی ارزان تَر اداره میشوند می مانند و فعالینی که به هر دلیل گران تر از رقبا اداره میشوند حذف میشوند ، مزیت قیمتی تنها کافی نیست ، فعالین اقتصادی باید مزیت رقابتی داشته باشند مزیت رقابتی شامل دو جزء است :

تعریف مزیت رقابتی به  عنوان شرط موفقیت 

فقط فعالین اقتصادی می مانند که نسبت به رقبا با حجم فعالیت مساوی ، نیاز به نقدینگی کمتر داشته باشند و علاوه بر آن باز هم نسبت به رقبا ، مجموعه پرتفوی دارائی آنها در سال گردش بیشتری داشته باشد، فعالین اقتصادی که در این دو حوزه ، ضعیف تَر از رقبا عمل کنند دچار بحران نقدینگی میشوند، اکنون ٨٠ درصد فعالین اقتصادی بزرگترین مشکل آنها کمبود پول است و برای تأمین نقدینگی متوسل به استقراض از بانک و بازار میشوند و طبیعی است که قادر به بازپرداخت استقراض نخواهند بود لذا بزرگترین مشکل کشور ناتوانی فعالین اقتصادی در بخش سرمایه ای ، گروه دو و گروه سه از بازپرداخت استقراض از بانک و بازار است

علت اصلی بحران بانکی : پرداخت تسهیلات به سه گروه

بانکها منابع سپرده ای را عمدتا به سه گروه فوق وام داده و قادر به بازپس گیری آن نیستند، مشکل کمبود نقدینگی سه بخش فوق با استقراض از بانکها قابل حل نبود راهکار حذف از بازار بود این راهکار از ابتدا نادرست بود.

استراتژی فرود رمز موفقیت

مشکل بیزینس در ایران این است که فعال اقتصادی ، استراتژی خروج از بازار ندارد و مدیریت شکست را جزئی از بازی نمی داند ، بیزینسی موفق است که استراتژی خروج از بازار داشته باشد.

اصرار به حضور در بازار با استقراض از بانک و بازار

اصرار به حضور در بازار با استقراض از بانک و بازار در حالیکه حضور در بازار مستلزم زیان است ، راهبرد ٩٠ درصد از بیزینس های دچار مشکل در ایران است ، رمز بحران بانکی و رمز چک های بر گشتی که دو برابر درامد نفت” سهم دولت” است ، به همین نکته باز می گردد. بیزینسی موفق است که در بدو شروع ، استراتژی فرود داشته باشد.

عدم انکار بدهی و عدم پرداخت بدهی

مشکل نظام بانکی وام های معوق نیست ، وام های معوق حدود ١٠ درصد کل وام هاست که قابل تحمل و جذب و هضم است ، مشکل بانکها وام هایی است که اصل و فرع آن تمدید میشود بدون اینکه در آمار معوقات بانکی نشان داده شود، مشکل به شرکتهایی مربوط میشود که نه منکر بدهی میشوند و نه آن را پرداخت می کنند و فقط اصل و فرع آن را تمدید می کنند، به این شکل همه چیز عادی نشان داده میشود اما در عمل حجم وام هایی که اصل و فرع آن تمدید میشود اگر به آمار معوقات افزوده شود در عمل بانک ورشکسته است ، شرکتهایی که اصل و فرع وام را تمدید می کنند استقراض کمکی به آنها نمی کند؛ استقراض فقط زمان ورشکست شدن را به تعویق می اندازد

راه حل :

به گزارش بانک مرکزی ۴٠ درصد از وام های بانکی به ٢٠٠ شرکت بزرگ پرداخت شده است؛ احتمالا ۴٠ در صد از سپرده های کلان به ۵٠ تا ١٠٠ هزار نَفَر تعلق دارد؛

راهکار مسدود کردن ۴٠ درصد از سپرده های کلان است ، سپرده های کلان باید مسدود و منبع سودی به آن تعلق نگیرد و در مرحله بعد به دارندگان ۴٠ درصد از بالاترین میزان سپرده ، سهام دویست شرکت بزرگ به عنوان طلب از بانک پرداخت شود در عمل طلب از بانک با سهام ٢٠٠ شرکت بزرگ تهاتر شود احتمالا ۴٠ درصد از سپرده ها ، سپرده های بالای یک میلیارد تومان است که البته باید راستی آزمایی شود

دکتر محمدحسین ادیب