ایمانی راد: آینده اقتصاد ایران پر از گذشته است

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- یکى از راههاى اساسى در تحول و نوآورى ، چه براى فرد ، سازمان و یا کشور ، تر و تمیز کردن گذشته است . تر و تمیز کردن یعنى کارهاى نیمه تمام را کامل کنیم و تمرکز سیاست گذارى را بر رفع مشکلات موجود بگذاریم تا این مشکلات آینده اقتصاد کشور را اشغال نکند. کشورى که با تمرکز بر مشکلات ( به جاى تمرکز بر اهداف ) ، اجازه نمیدهد گذشته اش آینده را اشغال نکند ، مستعد نوآورى و تحول است.

متاسفانه در کشور ما به جاى تمرکز بر مشکلات و کامل کردن "نا کاملى ها " ، دست به تنظیم چشم اندازها و اهداف بلند مدت میزنند و چون این ناکاملى ها ( رفع مشکلات تمام نشده فعلى ) کامل نشده است ، آینده را در انحصار خود مى گیرند و اجازه نمیدهند که اهداف و چشم انداز هاى طراحى شد عملى شوند. این یکى از دلایل شکست برنامه ها در کشور ماست .

متاسفانه از سال ١٣٨٥ تا سال ١٣٩١ حجم وسیعى ارز و ریال به اقتصاد ایران تزریق شد و چون مدیریت اقتصادى حاکم بر این تزریق ها نبود، مجموعه وسیعى از ناکاملى ها را بر اقتصاد ایران تحمیل کرد. پروژه هاى وسیع استانى و ملى تمام نشده ، ظرفیت هاى تولیدى نیمه تمام ، بدهى هاى بانکها به بانک مرکزى ، بدهى هاى دولت به بانک مرکزى و بانکهاى تجارى ، بدهى دولت به پیمانکاران ، بدهى شرکتهاى دولتى به پیمانکاران ، طرح نیمه تمام و ناکام مسکن مهر ، و ... نمونه هایى از این ناکاملى ها به شمار مى روند. این ناکاملى ها در سال هاى بعد با تحریم و کاهش قیمت نفت مثل سنگ سخت شدند و ساختارهاى معلول را در اقتصاد ایران به جا گذاشت . این ساختارهاى سخت از سالى به سال دیگر رفت و مشکلات اقتصادى را با خودش همراه کرد.

حجم این ناکاملى ها در ابتداى دولت روحانى آنچنان بالا بود که هنر این دولت تنها مدیریت آنها بود و وقتى دولت هجوم برد که بخشى از آنها را کامل کند ( مثل إیجاد بازار بدهى براى سبک کردن بدهى هاى دولت ) ، نه تنها کارى اساسى انجام نشد بلکه ناکاملى هاى دیگرى در اقتصاد ایران إیجاد کرد.  فعلا ما هستیم و انبوهى از ناکاملى هاى گذشته . تا این ناکاملى ها کامل نشود نوشتن و اجراى برنامه توسعه پنج ساله بیشتر به یک شوخى شباهت دارد. نه تنها این دولت ، بلکه دولت بعدى نیز باید اهتمام کند که بخشى از این ناکاملى ها را کامل کند.

بدون شفاف و حل مسایل گذشته و حال ، پرداختن به آینده طراحى شده تنها مجموعه دیگرى از ناکاملى ها را در اقتصاد ایران به وجود مى آورد و اگر چنین شود ، نه نوآورى خواهیم داشت ، نه تحول و نه توسعه . تا زمانیکه آینده ما انباشته از گذشته است ، آینده ما متعلق به گذشته است و سیاستهاى ما چیزى جز مجموعه اى از واکنش ها به شرایط نخواهد بود. متاسفانه آینده اقتصاد ایران در تسخیر گذشته است.  

مرتضی ایمانی راد

*اقتصاددان و رییس موسسه مطالعات اقتصادی بامداد

 منبع: خبرآنلاین