[ سبد خرید شما خالی است ]

شکست مطلق سیاست‌های پولی بانک مرکزی

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- طبق بررسی فارس از شهریورماه ۹۲ تا آذرماه امسال نقدینگی ۱۱۵ درصد و پایه پولی در ۳ سال منتهی به شهریور امسال ۶۸ درصد رشد کرده است. در حالی که از ابتدای سال ۸۹ تا شهریور ۹۲(۳.۵ سال) نقدینگی ۱۱۵ درصد و پایه پولی ۵۹.۵ درصد رشد داشت.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، متغیرهای پولی و بانکی پایان آذر ماه آمارهایی بدتر از بدتر داشت.

رسیدن بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی به رقم 104 هزار و 790 میلیارد تومان، رشد 28.1 درصدی نقدینگی در 12 ماه منتهی به آذر، عدم تسویه تنخواه بودجه و حفظ 35 هزار و 470 میلیارد تومان بدهی دولت به بانک مرکزی که 45.3 درصد رشد داشته است و از همه بدتر رشد 109.7 درصدی بدهی بانک های غیردولتی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی دورنمای نامناسبی از سیستم بانکی را نشان می دهد.

همین مساله اهمیت بررسی روند تغییرات متغیرهای پولی و بانکی در سال های اخیر و اثرات سیاست های پولی و مالی بر این مولفه های مهم اقتصادی را بیشتر می‌کند.

با بازخوانی سیاست‌های پولی بانک مرکزی در دولت یازدهم، به ویژه در ماه‌های اولیه فعالیت مدیریت جدید، درمی یابیم که مشخص‌ترین سیاست این نهاد کنترل پایه پولی و افزایش نقدینگی از طریق افزایش ضریب فزاینده بود.

اتخاذ این سیاست با توجه به نرخ تورم بالای 40 درصد در آن دوره منطقی به نظر می‌رسید،بارها رئیس کل بانک مرکزی، قائم مقام بانک مرکزی و معاون اقتصادی بانک مرکزی بر ضرورت کنترل پایه پولی تاکید کردند.

به عنوان نمونه رئیس کل بانک مرکزی در 10 بهمن ماه با اشاره به کاهش رشد پایه پولی می گوید: کاهش رشد پایه پولی حاکی از موفقیت بانک مرکزی در برقراری انضباط پولی طی ماه‌های اخیر است.

انتقاد به شیوه تامین مالی مسکن مهر و سهم 43 درصدی تامین مالی این طرح از پایه پولی شاه بیت همه سخنرانی‌های مسئولان اقتصادی بود و آنقدر تکرار شده بود که خبرنگاران به شنیدن آن عادت کرده بودند.

کنترل پایه پولی، کنترل نقدینگی، مدیریت نقدینگی، انضباط پولی، استقلال بانک مرکزی، قلک فرض نکردن بانک مرکزی از سوی دولت همه و همه عباراتی بود که در همایش‌ها و نشست‌های مختلف از زبان مسئولان اقتصادی و غیراقتصادی شنیده می‌شد.

به گزارش فارس، نکته‌ای که بسیار مطرح می شد تمایز قائل شدن بین رشد نقدینگی از محل رشد پایه پولی و رشد ضریب فزاینده بود. مسئولان بانک مرکزی و وزیر اقتصاد همواره رشد نقدینگی از طریق پایه پولی را رشد ناسالم نقدینگی و رشد ناشی از رشد ضریب فزاینده را رشد سالم نقدینگی عنوان می کردند.

اما با همه این استدلال‌ها و بحث‌ها رشد پایه پولی در پایان سال 92 به 17.8 درصد رسید و نقدنیگی (بدون احتساب آمار موسسات جدید) حدود 26 درصد رشد کرد.

بانک مرکزی البته با استناد به رشد 27.6 درصدی پایه پولی در سال 91، عملکرد بانک مرکزی در این حوزه را موفق ارزیابی می‌کرد.

با وجود کنترل بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سال 92، بدهی بانک‌ها در سال 93 به شدت افزایش یافت و از 60 هزار و 260 میلیارد تومان به 85 هزار و 800 میلیارد تومان رسید، البته پایه پولی در سال 93 فقط 10.7 درصد رشد کرد.

اما این فرایند در سال 94 و 9 ماهه 95 تغییر کرد به طوری که نقدینگی و پایه پولی در دوره شهریور 92 تا شهریور و آذر 95 بیشتر از سال و سه نیم قبل از آن (ابتدای سل 89 تا شهریور 92) رشد کرده است.

سال/ دوره

پایه پولی

درصد رشد

نقدینگی

درصد رشد

1380

9،414

15.2

32 هزار و 95

28.8

1381

11 هزار و 716

23.1

41 هزار و 752

30.1

1382

12 هزار و 871

7.6

52 هزار و 659

26

1383

15 هزار و 120

17.5

68 هزار و 569

30.2

1384

22 هزار و 90

45.9

92 هزار و 101

34.3

1385

27 هزار و 997

26.9

128 هزار و 419

39.4

1386

36 هزار و 549

35.5

168 هزار و 29

27.7

1387

54 هزار و 84

47.6

190 هزار و 136

23.9

1388

60 هزار و 378

11.9

235 هزار و 585

23.9

1389

68 هزار و 693

13.7

294 هزار و 887

23.9

1390

76 هزار و 456

11.4

357 هزار و 72

21.1

1391

97 هزار و 579

27.6

460 هزار و 693

29

شهریور 1392

96 هزار و 123

-

506 هزار و 396

-

1392

114 هزار و 69

16.9

580 هزار و 12

25.9

1392*

118 هزار و 487*

21.4*

639 هزار و 550*

*38.8

1393

131 هزار و 147

10.7

782 هزار و 384

22.3

1394

153 هزار و 360

16.9

1017 هزار و 280

30

شهریور 1395

165 هزار و 510

7.9 (رشد 6 ماهه)

1122 هزار و 710

10.4 (رشد 6 ماهه)

آذر 1395

--

--

1184 هزار و 860

16.5 (رشد 9 ماهه)

به گزارش فارس، طبق جدول بالا که از آمارهای بانک مرکزی استخراج شده است، حجم نقدینگی از شهریور ماه 92 تا آذر ماه امسال (بدون سهم در نظر گرفتن افزایش سطح پوشش آمار نقدینگی) 582 هزار و 394 میلیارد تومان رشد کرده که نسبت به شهریور ماه سال 92 (3 سال و 3 ماه) حدود 115 درصد افزایش نشان می‌دهد اما رشد خالص پایه پولی در مدت سه سال منتهی به شهریور ماه سال جاری حدود 68 درصد بوده است.

با توجه به اینکه طبق اعلام مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی، 96 هزار میلیارد تومان از نقدینگی محاسبه شده بعد از شهریور ماه امسال ناشی از افزایش سطح پوشش آماری بوده است، این رقم از رقم کل در محاسبه حذف شد.

دوره

درصد رشد پایه پولی

از شهریور 92 تا شهریور 95

68

از ابتدای 89 تا شهریور 92

59.5

 

دوره

درصد رشد نقدینگی

از شهریور 92 تا آذر 95

115

از ابتدای 89 تا شهریور 92

115

بنابراین بانک مرکزی در دولت یازدهم نتوانسته پایه پولی و نقدینگی را بهتر از دوره قبل مدیریت کند و به عبارت دیگر در اعمال سیاست‌های پولی خود شکست خورده است.

 

* افزایش سهم بدهی بانک‌های غیردولتی از کل بدهی‌ها

جدول زیر که از آمارهای بانک مرکزی اخذ شده است، روند تغییرات بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی را نشان می‌دهد.

سال

بدهی بانک‌های تجاری

درصد تغییر

بدهی بانک‌های تخصصی

درصد تغییر

بدهی بانک‌های غیردولتی

درصد تغییر

9 ماهه 1395

20 هزار و 210

25.3

58 هزار و 430

2

26 هزار و 150

109.7

1394

13 هزار و 880

134.9

57 هزار و 280

2.5

12 هزار و 470

48-

1393

5،910

122.2

55 هزار و 900

2.1

23 هزار و 990

748

1392

2،660

53.8

54 هزار و 770

23.9

2،830

2.1-

شهریور 92

5،929

242.5

46 هزار و 456

5.1

3،261

12.9

1391

1،730

48.4-

44 هزار و 210

21.9

2،890

30.8

1390

3،349

62.2-

36 هزار و 269

67.7

2،211

9.8-

1389

8،899

69.7

21 هزار و 622

155.6

2،450

23.2-

1388

5،245

66.8-

8458

13.1

3،189

361.2

1387

15 هزار و 797

89.2

7481

42.8

691

279.1

1386

8،347

124

5239

197.4

182

-

1385

3،727

33.3

1761

121.5

0

-

1384

2،796

64.9

795

75.2

0

-

 

* سهم بانک‌ها از کل بدهی به بانک مرکزی

سال

بانک‌های تجاری (دولتی)

بانک‌های تخصصی (دولتی)

بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری

95

19.2 درصد

55.7 درصد

25.1 درصد

94

16.6 درصد

68.5 درصد

14.9 درصد

93

6.8 درصد

65.1 درصد

28.1 درصد

92

4.4 درصد

90.8 درصد

4.8 درصد

شهریور 92

10.6 درصد

83.5 درصد

5.9 درصد

91

3.5 درصد

90.5 درصد

6 درصد

90

8 درصد

86.7 درصد

4.3 درصد

89

26.9 درصد

65.6 درصد

7.6 درصد

88

31 درصد

50.9 درصد

18.1 درصد

87

65.8 درصد

39.5 درصد

2.8 درصد

 

* سهم بانک‌های تجاری دولتی، تخصصی دولتی و غیردولتی از کل بدهی به بانک مرکزی

                                                      سال شهریور ماه 92

01-01 

01-02  

                                                              آذر ماه سال 1395

به گزارش فارس، همانطور که در جداول و نمودارهای بالا قابل مشاهده است، بانک مرکزی در این سال‌ها تلاش زیادی برای کنترل رشد بدهی بانک‌های تخصصی به ویژه بانک مسکن و تغییر شیوه نامناسب تامین مالی مسکن مهر کرده اما با توجه به اینکه در این سال‌ها نرخ بالای سود، ترازنامه بانک‌ها را به هم ریخت، بانک‌های تجاری دولتی و بانک‌های غیردولتی به کسری منابع مواجه شدند و از بانک مرکزی پول قرض کردند.

بنابراین بانک مرکزی به غیر از مهار تورم به هیچ‌یک از اهداف خود که مهم‌ترین آنها انضباط پولی بود، نرسیده است چرا که هم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی 88.4 درصد افزایش یافته و رشد پایه پولی از 3.5 سال قبل (ابتدای 89 تا شهریور 92) بیشتر بوده است.

حال اینکه چرا تورم همچنان تک رقمی است، بحثی جداگانه دارد اما شواهد و قرائن متعددی وجود دارد که این دستاورد هم به کمک رکود تقاضا به وجود به دست آمده است.

* مرتضی ماکنالی

منبع: فارس

۱ اسفند ۱۳۹۵ ۱۱:۵۷
تعداد بازدید : ۴۶۲
کد خبر : ۳۸,۲۸۶
کلیدواژه ها: پایگاه خبری تحلیلی فولاد اخبار فولاد قیمت فولاد قیمت آهن آلات تحلیل اخبار فولاد مرکزخدمات فولاد ایران قیمت اقلام فولادی پایگاه خبری فولاد قیمت آهن آلات در بازارایران خرید اقلام فولادی آهن آلات خرید آه

نظرات بینندگان

تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید