رشد قارچ‌گونه‌ مفسدان اقتصادی

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- دکتر الهام امین‌زاده دستیاررئیس‌جمهوردرامورحقوق شهروندی است و در سه سال اول دولت یازدهم معاون حقوقی رئیس‌جمهورایران بود.

ایشان دارای مدرک دکترا در حقوق بین‌الملل از دانشگاه گلاسگو در بریتانیاست. از سوابق سیاسی وی می‌توان به نمایندگی دردوره هفتم مجلس شورای اسلامی از تهران اشاره کرد. برای تحلیل و بررسی تحقق وعده‌های آقای روحانی در سه سال گذشته با دکتر امین‌زاده گفت‌وگو کردیم. ایشان معتقد است:«در شرایط کنونی کشور نیازمند یک نوع مدیریت خاص است که بتواند مشکلات دولت قبل را پوشش بدهد و در مقابل، سیاست‌های راهبردی جدید را به نتیجه برساند به شکلی که نتیجه آن در زندگی مردم ملموس و قابل مشاهده باشد. شاید اگر از برخی از اعضای کابینه سوال کنید که به چه میزان به اهداف خود در سه سال گذشته دست پیدا کرده اید عنوان می‌کنند که به اغلب آنها دست پیدا کرده ایم. این در حالی است که در واقعیت این اتفاق رخ نداده و اغلب اعضای دولت در زمینه‌های تخصصی خود با مشکلات و موانع زیادی مواجه بوده اند». در ادامه متن گفت‌وگوی روزنامه «آرمان امروز» با دکترالهام امین‌زاده دستیار رئیس‌جمهور در حقوق شهروندی را از نظر می‌گذرانید:

چرا آقای روحانی موفق نشد در سه سال گذشته به برخی از وعده‌های خود عمل کند؟ چه موانعی در مسیر دولت در این زمینه قرار داشت؟

برای تحلیل عملکرد دولت در سه سال گذشته باید جنبه‌های مختلف مدیریتی کشور را در نظر گرفت. همه دولت‌ها به صورت طبیعی دارای نقاط قوت و ضعف هستند و هیچ دولتی نمی‌تواند ادعا کند که هیچ گونه نقطه ضعفی ندارد. دولت آقای روحانی نیز از ابتدای شکل‌گیری تلاش کرد اهداف خود را به اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تقسیم کند و براساس آن برنامه‌های خود را جلو ببرد. بنده در سه سال گذشته در کابینه حضور داشتم و به خوبی این مساله را مشاهده کردم که همه وزرا و اعضای کابینه دارای برنامه و هدف بودند و تلاش کردند برنامه‌های خود را در راستای مطالبات مردم به پیش ببرند. با این وجود برخی از برنامه‌ها نیازمند زمان بیشتری است و نمی‌توان آثار آن را در کوتاه مدت مشاهده کرد. از سوی دیگر در اجرای برخی از برنامه‌ها به شکل‌های مختلف اخلال به وجود آمد که شرایط ادامه مسیر را برای وزرا و اعضای کابینه مشکل کرد. با این وجود دولت یازدهم در برخی از زمینه‌ها دستاوردهای بزرگی داشت و در مقابل در برخی زمینه‌ها با مشکلاتی مواجه شد که موفق نشد به تمام وعده‌هایی که به مردم داده بود عمل کند. مساله مهم دیگر اینکه دولت بسیاری از انرژی و وقت خود را صرف ساماندهی به وضعیت باقیمانده از گذشته کرد. در شرایط کنونی کشور نیازمند یک نوع مدیریت خاص است که بتواند مشکلات دولت قبل را پوشش بدهد و در مقابل، سیاست‌های راهبردی جدید را به نتیجه برساند به شکلی که نتیجه آن در زندگی مردم ملموس و قابل مشاهده باشد. یکی از مهم‌ترین راه‌های مبارزه با فساد، شفاف‌سازی و دولت الکترونیک است که در طول سه سال گذشته تمام تلاش برای امکان تحقق این مساله انجام شد ولیکن تا زمانی که زیر ساخت‌های مبارزه با فساد در کشور که لازمه ضروری آن «دولت الکترونیک» است به وجود نیاید مفسدان اقتصادی مثل«قارچ‌ها» همچنان در فضای سیاسی و اقتصادی کشور زیست می‌کنند. این در حالی است که ما درگذشته نباید اجازه می‌دادیم که آنها به هر شکل که دوست داشتند رشد کنند تا وضعیت سخت نشود.

آیا پشتوانه اجتماعی آقای روحانی در سال۹۲ دوباره حاضر خواهد بود به همان شکل در انتخابات ریاست‌جمهوری۹۶ از ایشان حمایت کند؟ آیا در اتاق فکر دولت برای این مساله تدبیری اندیشیده شده است؟

آقای روحانی همواره نشان داده‌اند که یک چهره فراجناحی هستند و برای ایشان آرامش و اعتدال جامعه در اولویت نخست قرار دارد. اصلاح‌طلبان اعتقاد دارند آقای روحانی با حمایت این جریان به ریاست‌جمهوری رسیده و ازسوی دیگر اصولگرایان براین باورند که آقای روحانی خاستگاه اصولگرایی دارد و برخاسته از جریان اصولگرایی هستند. شاید همین مساله که آقای روحانی مال همه هستند و در عین حال مال هیچ کس نیستند یک نکته مثبت برای مدیریت کشور باشد. بدون شک پشتوانه اجتماعی آقای روحانی در سال۹۲ به خوبی به موانع پیش روی دولت در زمینه‌های مختلف آگاه است. از سوی دیگر آقای روحانی در اغلب زمینه‌ها عملکرد قابل قبولی داشته که پشتوانه اجتماعی ایشان را ترغیب می‌کند در سال۹۶ نیز از ایشان حمایت کنند.

یکی از وعده‌های اصلی آقای روحانی در مبارزات انتخاباتی تحقق مطالبات زنان جامعه بود. این در حالی است که در سه سال گذشته تغییرات جدی در وضعیت زنان جامعه به وجود نیامده است. چرا آقای روحانی موفق نشدند در این زمینه به وعده‌های خود عمل کنند؟

آقای روحانی از ابتدای شکل‌گیری دولت اهتمام جدی به وضعیت زنان جامعه داشتند و در این زمینه برنامه‌های مختلفی در نظر گرفته بودند. با این وجود مشکلات و دغدغه‌های زنان جامعه به شکلی است که نیازمند یک برنامه‌ریزی زیرساختی و همه‌جانبه از سوی نهادهای مختلف است. در شرایط کنونی بسیاری از توانایی‌ها و استعدادهای زنان جامعه بلااستفاده مانده و کسی از آنها استفاده نمی‌کند. این در حالی است که مطالبات زنان فعال اقتصادی که بعضی از آنها سرپرست خانوار و همچنین زنان بی سرپرست هستند، محقق نشده و این زنان با مشکلات زیادی در زندگی خود مواجه هستند. از سوی دیگر زنان تحصیلکرده جامعه نیز دغدغه‌های خاص خود را دارند که مهم‌ترین آنها شغل متناسب با تحصیلات خود است. البته بنده با این مساله که مشکلات زنان جامعه را به استخدام تقلیل بدهیم، موافق نیستم و معتقدم مسائل زنان نیاز به آسیب شناسی اجتماعی و فرهنگی جدید در راستای ایجاد اشتغال مولد و نشاط بیشتر آنان دارد. ما باید از استعدادها و پتانسیل زنان جامعه در توسعه کشور استفاده کنیم. نکته دیگر اینکه نمی‌توان در عصر ارتباطات و تکنولوژی از روش‌های صرفا اداری برای حل مشکلات جامعه استفاده کرد. جامعه ما باید به این نتیجه برسد که زنان نیز می‌توانند رشد کنند و در عرصه اجتماعی به صورت قدرتمند حضور پیدا کنند. لذا در جامعه ایرانی اسلامی ما زنان به عنوان نیمی از پیکره جامعه در اشتغال مولد در عرصه‌های مختلف و نه فقط امور مقطعی باید نقش‌آفرین باشند.

مساله حقوق شهروندی در ابتدای روی کار آمدن دولت تدبیر و امید به صورت جدی در اولویت دولت قرار گرفته بود. با این وجود هرچه از عمر دولت گذشت این مساله کمتر مورد توجه قرار گرفت به شکلی که در شرایط کنونی در حاشیه قرار گرفته است. دلیل این مساله چیست؟

آقای روحانی وقتی روی یک مساله متمرکز می‌شوند تلاش می‌کنند بخش‌های غیرمرتبط را درگیر این مساله نکنند تا تمرکز بخش‌های دیگر دولت به هم نخورد. سند حقوق شهروندی در زمانی که آقای روحانی قصد داشتند به مردم گزارش۱۰۰ روزه بدهند آماده بود و در همان زمان روی سایت ریاست‌جمهوری قرار گرفت که تاکنون نیز مورد استناد رسانه‌ها و افکار عمومی قرار گرفته است. همزمان با انتشار این سند اساتید و کارشناسان مساله حقوق شهروندی نیز سندهای مختلفی را تهیه کردند و خدمت آقای رئیس‌جمهور ارائه دادند. در سند منتشر شده در سایت ریاست‌جمهوری مسائلی وجود داشت که به مرور زمان و با مشورت با اساتید و کارشناسان مرتفع شد و در نهایت منشور حقوق شهروندی به شکل کنونی در دسترس همگان قرار گرفت. یکی از مسائلی که درباره این سند مطرح شد قرار گرفتن دغدغه‌های زنان در کنار دیگر اقشار جامعه بود که با توجه به پیشنهادات ارائه شده ما برای مسائل زنان یک بخش جداگانه در نظر گرفتیم و دغدغه‌های زنان جامعه را در آن مطرح کردیم. نکته دیگر اینکه ما باید بین حقوق اساسی و حقوق بشر با حقوق شهروندی تفکیک قائل شویم و هر کدام را در جایگاه خود مورد بررسی قرار بدهیم. در شرایط کنونی نیز آقای روحانی به شکل‌های مختلف تلاش می‌کنند مساله حقوق شهروندی مورد توجه دستگاه‌های مختلف و افکار عمومی قرار بگیرد تا در نهایت به یک پاردایم فکری و فرهنگی غالب در جامعه تبدیل شود.

دولت آقای روحانی اولین دولت پس از انقلاب بود که سخنگوی آن به صورت رسمی از تشکیل اتاق فکر علیه دولت سخن گفت. هنگامی که دولت آقای روحانی متوجه شد که مخالفان از تمام حربه‌های خود استفاده می‌کنند که دولت نتواند به اهداف خود دست پیدا کند، چه تدابیری در اتاق فکر دولت برای این مساله اندیشیده شد؟

وجود مخالف برای یک دولت مساله‌ای طبیعی است و هیچ دولتی را در دنیا نمی‌توان پیدا کرد که مخالف نداشته باشد. به نظر من مخالفان دولت آقای روحانی را باید به سه دسته مخالفان، منتقدان و مرشدان دولت تقسیم بندی کرد و هر کدام را در جایگاه خود مورد بررسی قرار داد. برخی از افراد به واقع دلسوز دولت هستند و با راهنمایی‌های خود تلاش می‌کنند دولت بهتر و با کم‌ترین هزینه به اهداف خود دست پیدا کند. از سوی دیگر برخی از سیاست‌های دولت انتقاد می‌کنند و معایب دولت را به او گوشزد می‌کنند تا دولت از مسیر اصلی خود خارج نشود. به نظر من وجود این دو دسته ارزشمند است و به دولت کمک می‌کند. در جامعه‌ای که انتقاد و آزادی بیان و اندیشه وجود نداشته باشد مسئولان نمی‌توانند به خوبی آن جامعه را مدیریت و هدایت کنند. با این وجود برخی افراد و گروه‌ها نیز بودند که با دولت مخالف بودند. نقد، انتقاد و ارشاد از توهین و افترا متمایز است و کسی نمی‌تواند با توهین و افترا خود را منتقد معرفی کند. آقای روحانی همواره به اعضای دولت توصیه می‌کردند که نسبت به کارشکنی‌های مخالفان واکنش تند نشان ندهند.

آیا مدیران دولت با آقای روحانی در زمینه‌های مختلف هماهنگ بودند؟ برخی از کارشناسان بر این باورند که دیدگاه‌های برخی از مدیران دولت با آقای روحانی هماهنگ نیست و آقای روحانی به تنهایی بار دولت را به دوش می‌کشند. شما به عنوان یکی از اعضای کابینه این مساله را تایید می‌کنید؟

آقای روحانی از ابتدای شکل‌گیری دولت به دنبال ثبات و آرامش در مدیریت کشور بودند. به همین دلیل زیاد با تغییر اعضای کابینه آن هم در کوتاه مدت موافق نبودند. شاید یکی از معدود تغییرات دولت به بنده مربوط می‌شد که باید در این زمینه توضیحاتی را ارائه کنم. آقای روحانی با توجه به روی زمین ماندن مساله حقوق شهروندی از بنده خواستند که بیشتر برای این مساله وقت بگذارم. با این وجود به دلیل اینکه بنده معاون حقوقی رئیس‌جمهوری بودم و بیشتر وقتم صرف پیگیری مسائل حقوقی دولت می‌شد فرصت رسیدگی به این مساله را نداشتم. به همین دلیل با توجه به نظرآقای روحانی با انتقال حجت الاسلام و المسلمین آقای مجید انصاری به معاونت حقوقی رئیس‌جمهور دست بنده را برای رسیدگی بیشتر به مساله حقوق شهروندی باز گذاشتند. در موارد دیگر نیز ایشان به صورت مرتب عملکرد وزرا و مدیران دولت را زیر نظر داشتند و مسائل تمام وزارتخانه‌ها و معاونت‌ها را پیگیری می‌کردند. بحث نظارت و هماهنگی در حوزه حقوق شهروندی را به اینجانب سپردند و هر دستگاه هم بر اساس ماموریت خود اقداماتی می‌کند که باید با هماهنگی دستیاررئیس‌جمهور انجام شود. به نظر من قوانین ما از غنا و محتوای قابل قبولی برخودار است و نیاز زیادی به قانونگذاری در حوزه حقوق شهروندی نداریم.

منبع: انتخاب خبر