اگر عرضه پول
از عرضه کالا و خدمات بیشتر باشد اختلاف ایجاد شده در مرحله اول با تورم و در مرجله بعد با کاهش سرعت گردش پول خنثی میشود،به
عبارت دیگر از نقطه ای به بعد، رشد عرضه پول بیشتر از رشد کالا و خدمات، منجر به تورم
نمیشود و این دقیقا اتفاقی است که در اقتصاد ایران در حال روی دادن است تورم مصرف کننده
طی شش ماه گذشته فقط نیم درصد بوده است و این به سبب ورود اقتصاد ایران به فاز کاهش
سرعت گردش پول است، افزایش عرضه پول دیگر در ایران به تورم منجر نمیشود معلوم نیست
بانک مرکزی حتی اگر بخواهد با روش های معمول سالهای گذشته بتواند تورم ایجاد کند
سپرد های بانکی
از سه هزار میلیارد تومان در سال 1371 به 980 هزار میلیارد تومان در اسفند 94 افزایش
یافت سپرده بانکی 327 برابر شد،عرضه کالا وخدمات باید اینقدر رشد می کرد تا این رشد
را جذب و هظم می کرد اما رشد اقتصادی در کشورهای پیشرفته در یک روند دراز مدت 2 تا
3 درصد است لذا رشد عرضه پول در این فاصله بسیار بیش از رشد کالا و خدمات بوده و اختلاف منجر به 52 برابر
شدن قیمتها در این فاصله شد،با شاحص بانک مرکزی
قیمتها نسبت به سال 1371 پنجاه و دو برابر شده است
سپرده بانکی در
مرحله دوم به تسهیلات تبدیل میشود و تسهیلات در مرحله سوم باید بازپس داده شود کاهش
سرعت گردش پول به معنای آن است که تسهیلات دریافتی بازپس داده نمیشود، آمار بانک مرکزی
بخوبی خوبی این را نشان می دهد سپرده بانکی 980 هزار میلیارد تومان است و بانک مرکزی
سال 94 فقط 417 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده است که به معنای آن است که
در همین حد وصولی از محل تسهیلات قبلی داشته است اما بانک مرکزی اعلام می کند که که
فقط نیمی از تسهیلات داده شده در سال 94 واقعی بوده و نیمی دیگر فقط تسهیلات قبلی تمدید
شده و احتمالا امیدی نیز به بازدریافت آن نیست لذا نسبت وصولی تسهیلات در عمل 209 هزار
میلیارد تومان است که معادل 21 درصد از سپرده هاست اظهار وزیر اقتصاد که 80 درصد از
منابع بانکها قفل شده ناظر به همین معناست البته آمار یک درصد بیشتر را نشان می دهد
قفل شدن 79 درصد
از منابع سپرده ای بانکها،همان کاهش سرعت گردش نقدینگی است اقتصاد از شش ماه قبل با
کاهش سرعت گردش نقدینگی و نه تورم،نسبت به رشد عرضه پول بیشتر از رشد عرضه کالا و خدمات
واکنش نشان می دهد
به زبان صریح
تر 80 درصد از منابع بانکها در عمل برگشت ندارد و این عامل مهار تورم بوده است،افزایش
معوقات بانکی عامل مهار تورم بوده است ادعای دولت که سیاست گذاری دولت عامل مهار تورم
بوده است به این معناست که دولت آگاهانه بحران در شبکه بانکی را طراحی کرده که البته
منطبق با واقعیت نیست
با لحاظ کردن
افزایش صادرات نفت، درآمد ریالی دولت از محل صادرات انرژی در سال جاری 50 هزار میلیارد
تومان است و دولت در سال جاری 46 هزار میلیارد تومان به دو صندوق بازنشستگی پرداخت
می کند( آخرین تغییرات اعلامی ) وقتی درآمد ریالی صادرات انرژی صرف حقوق بازنشستگان
شود و 20 درصد از سپرده های بانکی وقتی به تسهیلات تبدیل شد بازگشت دارد تورم در کشور
ایجاد نمیشود، تورم وقتی ایجاد میشود که در کشور اضافه تقاضا ایجاد شود با این سطح
از وصولی بانکها و این سطح از درآمد دولت در کشور اضافه تقاضا ایجاد نمیشود اگر تورم خیلی زود تر از آنچه که همه تصور می کنند منفی شود
نگارنده تعجب نخواهد کرد
از : دکتر محمد
حسین ادیب ، بازنشسته دانشگاه