پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- در گروه کارشناسی
اقتصادنیوز در تلگرام طهماسب مظاهری، وزیر پیشین اقتصاد؛ داود سوری، عضو هیات علمی
دانشگاه شریف و علیرضا عبداللهزاده، فارغ‌التحصیل مدرسه حکمرانی هاروارد مباحثی
را درباره تصمیم بنزینی مجلس مطرح کردند.
داود سوری در این مورد با بیان اینکه «آزموده را آزمودن خطااست» اظهار کرده
است: مجددا سیستم چند نرخی، خرید و فروش سهمیه و کارت سوخت را خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه «چرا نمی‌توانیم مثل بقیه مردم دنیا
زندگی کنیم؟»، افزود: چگونه می‌توان مردم معمولی را از پردرآمد تشخیص داد؟ قیمت
منطقه چند است؟ آیا سیاست‌های دولت باید گروگان کشورهای همسایه باشد؟ الان قیمت
بنزین در منطقه چقدر است؟ آیا قیمت همیشه باید افزایشی باشد؟چند کشور را می‌شناسیم
که از این تجربه‌ها استفاده می‌کنند؟ اما بسیاری از کشورها هستند که دولت آنها دست
از انحصارگری برداشته و مردم را هم با این طرح‌های عجیب و غریب که زائیده افکار
اشتباه است به زحمت نیانداخته‌اند. به نظر بنده راه‌های ساده‌تری وجود دارد.
پیشنهاد منطقه‌ای شدن نرخ بنزین
علیرضا عبداللهزاده هم در این مورد بیان کرده است: بهتر
بود منطقه‌ای مشخص می‌شد. نرخ سوخت در تهران باید گرانتر از لرستان باشد، چون با
این سطح درآمد یارانه انرژی در تهران معنا ندارد. دولت‌ها
جرات اصلاحات اساسی ندارند. کاش حداقل منطقه‌ای اصلاح کنند. گمان نمی‌کنم خودروهای
زیادی برای 100 تومان تفاوت قیمت، مثلا از تهران به شهریار بروند.
با این حال در این مورد، سوری تصریح کرد: امکان تبعیض قیمت
بر مبنای جغرافیا بسیار محدود است، بنزین کالایی است که به راحتی جابه‌جا می‌شود.
ممکن است تانکرهای زیادی را در کنار اتوبان‌ها ببینیم که بنزین می‌فروشند.
عضو هیات علمی دانشگاه شریف متذکر شد: اگر می‌خواهید به
فقرا کمک کنید از راهش استفاده کنید نه بنزین ارزان. هزینه برابر است با حاصل‌ضرب
مقدار مصرف در قیمت بنزین. بنابر این کسی که بیشتر مصرف می‌کند خود به‌خود بیشتر
نیز می‌پردازد. تبعیض قیمت شرایطی دارد و روش‌هایی همیشه و در مورد همه کالاها و
خدمات یکسان و موفق نیست.
در همین مورد اما عبداللهزاده اعتقاد دارد:اگر مصرف‌کننده
قیمت واقعی را بپردازد که مساله‌ای نیست. مساله استفاده از یارانه‌هاست. استفاده
یک تهرانی از یارانه بنزین چهار برابر بقیه ایرانی‌هاست.
تصمیم جدید محرک خوبی برای افزایش قیمت و بی‌ثباتی است
پس از این، سوری بیان کرد: پس باید به سمتی برویم که آنچه
را که قیمت واقعی می‌نامیم بر بازار حاکم شود نه آنچه که خود واقعی می‌پنداریم. با
وصله و پینه کردن و به دردسر انداختن مردم هم مشکلی حل نمی‌شود. راه واقعی کردن
نیز این است که دولت دست از انحصار در پالایش و پخش فراورده‌های نفتی بردارد.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: این افزایش قیمت پولی به
دست دولت نمی‌رساند اما محرک خوبی برای افزایش قیمت‌ها و بی‌ثباتی است.
سوخت چند‌نرخی، به اصلاحات صدمه می‌زند
در همین مورد طهماسب مظاهری، وزیر پیشین اقتصاد هم در این
گروه کارشناسی در تلگرام بیان کرده است: اصلاح قیمت بنزین کار مفید و الزامی بوده
و هست. منتها چند نرخی‌تر کردن آن به اتکای سیستم کارت سوخت، به نتایج مورد انتظار
از این اصلاح قیمت صدمه می‌زند. تجربه کارت سوخت را داریم. کارت‌های متعدد دست
افراد گوناگون در داخل پمپ بنزین‌ها، استفاده از کارت خودروهای عمومی، هک کردن
کارت‌ها، و روش‌های دیگری که برای سوء‌استفاده از کارت‌ها تجربه شده الان دوباره
زمینه مناسبی برایش فراهم می‌شود که تکرار شود.
وی ادامه داد: تفاوت قیمت ۱۰۰ درصدی خیلی از این کارها را
توجیه و تشویق می‌کند. با شرایط موجود در سیستم نسبتا قدیمی کارت سوخت و همچنین
پیشرفت دانش مربوط به این ابزارهای الکترونیکی و دسترسی هکرها به این دانش روز،
اتکا به این سیستم نمی‌تواند مبنای محکمی برای اجرای سالم و موفق این طرح باشد.
انعکاس قیمت 2 هزار تومانی بنزین با بنزین هزار تومانی
مظاهری همچنین بیان کرد: نکته تکمیلی اینکه ذینفعان این
منافع، از یک نیروی انسانی سازماندهی شده و منسجم و انگیزه مند برخوردارند. از سطح
جایگاه سوخت تا داخل شرکت پخش. با این کار پولی که دست دولت می‌آید با همان مصرف
۱۸۰ لیتر و همین هزار تومان فعلی خواهد بود و درآمد دولت تغییر زیادی نمی‌کند. اما
انعکاس آن در جامعه دو هزار تومان خواهد بود.
وی تصریح کرد:دولت هم کوشش نخواهد کرد که دو هزار تومان را
توجیه کند. بلکه کوشش آقای نوبخت و زنگنه و دیگران این خواهد بود که بگویند ما
برای مصرف معمول و عادی مردم نرخ را همان هزار تومان نگه داشته‌ایم. این مکالمه
چند آجر به دیوار بی‌اعتمادی بین مردم و دولت اضافه می‌کند. در نهایت در جامعه هم
اثر روانی این کار همان دو هزار تومان است و دو هزار تومان مبنای رشد سطح عمومی
قیمت‌ها قرار می‌گیرد.
مظاهری متذکر شد: همان‌طوری که دوستان نوشته بودند تکرار
یک تجربه ناموفق مضر و نامطلوب است.
در پایان این بحث کارشناسی سوری تصریح کرد: از طرح‌های یک
شبه و بدون مطالعه بیش از این انتظاری نیست. بزرگی که در این گروه نیز حضور دارند
و من همیشه با تاخیر چند ساله به صحت نظرات ایشان می‌رسم چند سال قبل مشکل
سیاستگزاران اقتصادی ما را نه فقدان دانش اقتصادی بلکه یاد نگرفتن، نیاندیشیدن و
ندانستن رویه صحیح تعقل می‌دانستند. این طرح نمونه‌ای از آن است.
منبع: اقتصاد نیوز