پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)-یک کارشناس اقتصادی با ابراز امیدواری از وضعیت اقتصاد پس از توافق جامع هسته ای، اظهار داشت: مهم‌ترین اقدامی که دولت باید انجام دهد، کاهش دخالت‌های مجموعه تحت حاکمیت خود در امور اقتصادی و بها دادن به بخش خصوصی است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، آرامش روانی و جو مثبت حاصل از تفاهم هسته ای در روزهای ابتدایی سال، دید مثبتی را نسبت به شرایط اقتصادی در سال 94 در افکار عمومی ایجاد کرده است و برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که اگر در تیر سال جاری توافقات هسته ای مطابق تفاهمنامه امضا شود و همزمان با توافق جامع، تحریم ها برداشته شود، می توان انتظار تغییرات مثبتی در اقتصاد داشت.
البته نباید این انتظار را داشت که همه این اتفاقات یک‌باره رخ بدهد؛ چرا که آثار تحریم ها به مرور زمان بر اقتصاد اثر گذاشته و قطعا به مرور زمان نیز پاک می شود؛ در این رابطه گفت و گویی با دکتر فرزاد هاشمی، استاد و پژوهشگر اقتصادی، داشته ایم که در ادامه می خوانید:

رسیدن به توافق و برداشتن تحریم‌ها را چقدر مهم می دانید؟
وقتی که تحریم برداشته شود طبیعی است که منافع ما افزایش می‌یابد؛ چرا که به طور کلی وقتی دو یا چند کشور درحالت تحریم هستند؛ یعنی مبادلات تجاری ندارند، هر دو طرف زیان و ضرر می‌بینند، ولی؛ کشوری بیشتر ضرر می‌کند که به لحاظ قدرت اقتصادی در سطح پایین تری قرار دارد. کما اینکه در تجارت بین الملل طبق اصول مزیت نسبی در مبادلات تجاری نفع بیشتر را کشوری می‌برد که از قدرت اقتصادی بیشتری برخوردار است.
با رفع تحریم‌ها نفت به راحتی فروخته می‌شود، واسطه‌ها و هزینه‌های مبادله کاهش چشمگیری می‌یابد و بسیاری از فسادهای مالی و اقتصادی که به بهانه دور زدن تحریم‌ها به وجود آمده بود به پایین‌ترین میزان خود می‌رسد. ما در جریان فساد مالی بابک زنجانی مشاهده کردیم که عمده دلیل دولتمردان قبلی برای پروراندن همچین فردی این بود که ما می‌خواستیم تحریم‌ها را دور بزینم، همین دلایل باعث شد که به افرادی امکانات ویژه داده شود که آن‌ها هم به دلیل اینکه افراد متعهدی نبودند از این فرصت حداکثر سوء استفاده را کردند. اولین تبعات رفع تحریم این است که دکان دکانداران تحریم بسته می‌شود.
افرادی که به لحاظ سیاسی داعی هستند که توافق به نفع ما نیست منافع اقتصادی ویژه ای را از تحریم دارند و در واقع تحریم را واسطه گری می‌کنند و به نفع کشورهایی کار می‌کنند که دشمن کشور ما هستند.

چگونه بر اقتصاد تاثیر می گذارد؟
واقعیت این است که کشور ایران یک تنه در برابر تمام قدرت‌های اقتصادی دنیا ایستاده است و قدرت اقتصادی آن به دلیل تحریم‌ها کاهش یافته است و مجبور شده‌ایم با کشورهایی مراوده داشته باشیم که اقتصادهای بسته و کمونیستی یا شبه کمونیستی دارند که این اصلاً برای کشور ما مطلوب نیست.
با برداشتن تحریم‌ها مراوردات تجاری بین الملل افزایش و واردات از کشورهای چین و ترکیه که بیشترین سود را از تحریم‌های ایران بردند، کاهش می‌یابد و ما به محصولات با کیفیت کشورهای اروپایی سمت و سوق پیدا می‌کنیم.
نتیجه دیگر رفع تحریم‌ها افزایش اشتغال است. هنگامی که موانع مراودات تجاری بین المللی برداشته شود امکان صادرات فراهم و واردات مواد اولیه با هزینه کمتری انجام می‌شود در نتیجه تولیدات و صنایع مونتاژی افزایش می‌یابد به تبع آن اشتغال افزایش پیدا می‌کند.
به تبع دولت نیز می‌تواند مالیات بیشتری را از تولیدکنندگان بگیرد و به این صورت درآمد دولت نیز افزایش می‌یابد.
مسأله دیگر بحث سرمایه گذاری‌های خارجی است؛ تاکنون سرمایه گذارهای خارجی ما در حد صفر بوده است، افرادی که دوست دارند در ایران سرمایه گذاری کنند بسیارند، اما؛ تحریم‌ها مانع بزرگی برای این کار است، بنابراین با رفع تحریم‌ها می‌توان به افزایش سرمایه گذاری‌های خارجی امیدوار بود.

این موضوع چقدر بر قیمت نرخ ارز تأثیر خواهد گذاشت؟
وی در رابطه با تأثیر توافق بر قیمت نرخ ارز گفت: اگر دولت به دنبال جبران کسری بودجه از طریق فروش نرخ ارز نباشد و بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز دخالت نکند، قیمت دلار کاهش پیدا می‌کند، اما؛ ما نباید انتظار داشته باشیم که قیمت دلار کاهش چشمگیری داشته باشد و این کاهش بیش از 200 تا 300 تومان نخواهد بود.
وی افزود: علت این امر نیز تورم‌های انباشته شده در سال‌های اخیر است که در سال‌های اخیر تورم در کشور ما حدود 30 درصد افزایش یافته است، اما؛ افزایش تورم در کشور آمریکا حدود 5 درصد بوده است، طبق قانون برابری قدرت خرید، تفاوت تورم قاعدتاً باید به نرخ دلار اضافه شود. بنابراین نرخ دلار به قیمت واقعی آن؛ یعنی حدود سه هزار تومان برمی گردد.

تاثیر آن بر وضعیت بازار بورس چگونه خواهد بود؟
واقعیت این است بورس بهترین و مطمئن‌ترین شاخص برای سرمایه گذاری است و عده ای که معتقدند که بورس قماربازی است، اصلاً بورس را نشناخته‌اند.
اگر به بازار بورس اهمیت داده شود و افراد متخصص در جایگاه خود قرار بگیرند پیشرفت اقتصادی قطعی خواهد بود. هنگامی که اقتصاد کشور از حالت بسته خارج شود بخش خصوصی فعال می‌شود، شاخص هر سهم افزایش می‌یابد و اعتماد بیشتری به تولید می‌شود.
بورس باعث سالم شدن اقتصاد می‌شود اگر سرمایه گذاری به صورت شفاف و بدون دخالت نهادهای خصولتی انجام شود و افراد با مطالعه حساب‌های سود و زیان و سرمایه شرکت‌ها، وارد بورس شوند ضرر و زیانی نخواهند دید. اینکه در ایران بعضاً سود و زیان نامتعارف است صرفاً به این دلیل است که یک سری افراد خاص، دولتی‌ها و شبه دولتی‌ها اطلاعاتی پشت پرده ای در اختیار دارند که نوسان بازار بورس را زیاد می‌کنند.

این اثرات در چه دوره ای نمایان می‌شود؟
اگر همانطور که وزیر امور خارجه گفته است تحریم‌ها در تیر ماه و به طور یکجا برداشته شود، در یک گذر 6 تا 7 ماهه تأثیر آن را خواهیم دید و در حدود دی و بهمن تغییرات 90 درصدی و تا پایان سال 100 درصد تاثیر را خواهیم داشت.
پس از رفع تحریم‌ها دولت چه اقداماتی را انجام دهد تا بتوان از این فرصت به خوبی استفاده کرد؟
مهم‌ترین اقدامی که دولت باید انجام دهد، کاهش دخالت‌های دولت در امور اقتصادی و بها دادن به بخش خصوصی است. اقتصاد دولتی یک تفکر غلط است؛ زیرا دولتی شدن سازمان‌ها موجب پرورش مدیرانی شد که چون سهمی را از آن بنگاه نداشتند، دل نمی‌سوزاندند و هیچگاه کارایی لازم را نداشتند. اما شرکت‌های خصوصی به دنبال انتخاب بهترین افراد هستند.
بنابراین دولت باید با نهادهای شبه دولتی و شبه نظامی رأی زنی کند که از دخالت در امور اقتصادی پرهیز کنند زیرا اگرچه ممکن است این نهادها در کوتاه مدت کارایی داشته باشند، اما؛ در بلند مدت به دلیل رانت و ارتباطات پشت پرده ای که دارند موجب فساد اقتصادی می‌شوند.
البته دولت باید دقت کند و وقتی اقتصاد به سمت بازشدن پیش می‌رود اقتصاد را به گونه ای مدیریت کند که اتفاقی که برای کشور شوری سابق افتاد برای ایران رخ ندهد و ارزش پول تنزل نیابد.

بانک‌ها چطور؟
بانک‌ها باید به سرعت نرخ سود بانکی را کاهش دهند و بهره‌ها را واقعی کنند؛ چرا که هیچ منطق اقتصادی پشت این میزان نرخ سود وجود ندارد. بانک‌ها با این نرخ‌های سود چراغ تولید را خاموش کرده‌اند. چون فردی که چند میلیارد تومان پول دارد ترجیح می‌دهد به جای دست و پنجه نرم کردن با مشکلات تولید و مالیات و سرو کله زدن با کارگر و غیره، آن را در بانک قرار دهد و بدون دغدغه سود خالصی را به دست بیاورد.

چقدر نسبت به این مسأله خوش بین هستنید؟
به نظر می‌رسد با توجه به اینکه دولت یازدهم یک دولت آزاد منشی است، در اقتصاد نیز این نگرش را دارد و به دنبال انحصارگری و دکانداری نیست، بنابراین ما این توافق را به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم اتفاقات خوبی در اقتصاد کشور بیفتد.